Bloomberg: dunyoda yangi yadroviy poyga xavfi ortib bormoqda

Rossiya yoqilg’isini Xitoyga yetkazib berish tufayli

Rossiyaning Xitoyga yadro yoqilg‘isi yetkazib berishi yangi global qurollanish poygasi xavfini yanada kuchaytiradi, xabar berdi Bloomberg AQSh razvedkasi ekspertlari va suhbatdoshlari fikriga tayanib.

Nashrning eslatishicha, dekabr oyida Rossiya Tayvan qirg‘oqlaridan 220 km uzoqlikda joylashgan Xitoyning Chanbyao oroliga yadro yoqilg‘isining «katta partiyasi»ni yetkazib bergan. U yerda CFR-600 tez neytron reaktori joylashgan bo‘lib, bir qator shunga o‘xshash inshootlar qurilmoqda.

AQSh razvedkasining fikricha, loyiha doirasida Xitoy qurolli plutoniy ishlab chiqarishi mumkin. Bu mamlakatga 12 yil ichida o’q-dorilar zaxirasini 4 barobar oshirish imkonini beradi. Shunda Xitoy yadroviy arsenali Rossiya va Amerika Qo’shma Shtatlari (AQSh) tomonidan joylashtirilgan yadroviy qurollarga teng bo’ladi.

Strategiya Tayvandagi vaziyat tufayli keskinlik kuchayib borayotgan Osiyoda harbiy muvozanatni buzishi mumkin.

China Fast Reactor 600 (CFR-600) Chanbyao orolidagi «Syapu» atom elektr stansiyasining boshqa nomidir. Bu Xitoy milliy yadro korporatsiyasining to‘rtinchi avlod reaktorining ko‘rgazmali loyihasidir. Uning uchun yoqilg’i Rossiyaning «Rosatom» kompaniyasining «qizi» tomonidan ta’minlanadi.

Reaktor qurilishi 2017-yil oxirida boshlangan, uni 2023-yilda ishga tushirish rejalashtirilgan. Ob’yektning issiqlik quvvati 1500 MVt, elektr energiyasi 600 MVt ishlab chiqariladi. Shuningdek, orolda bir qator reaktorlar, jumladan, sanoat CFR-1000 reaktorlarini qurish rejalashtirilgan.

Loyiha, uchinchi tomon ekspertlari taxmin qilganidek, ikki tomonlama – harbiy va fuqarolik maqsadlariga ega bo’ladi.

Xitoy Xalqaro atom energiyasi agentligini (XAEA) to‘plangan plutoniy zaxiralari haqida xabardor qilmaydi.

Avvalroq «Kursiv» AQSh va Yaponiya yadroviy reaktorlarning yangi avlodini yaratishi haqida xabar bergan edi.