“Vedomosti”: O‘zbekiston bozorida Qozog‘iston nefti Rossiya neftiga almashtirilmoqda
2023-yilning birinchi olti oyida Qozog‘iston neftini O‘zbekistonga temir yo‘l orqali yetkazib berish Rossiyadan xomashyo importining ko‘payishi tufayli minimal darajaga tushdi, deb xabar berdi «Vedomosti».
OAV Argus platformasiga tayanib, yilning birinchi yarmida Qozog‘istondan O‘zbekistonga temir yo‘l orqali neft yetkazib berish hajmi 23,9 ming tonnani tashkil etgani haqida xabar berdi. Bu kuzatishlar tarixidagi minimal ko’rsatkichdir.
O‘zbekiston Davlat bojxona qo‘mitasi, o‘z navbatida, turli raqamlarni keltirdi: tuzilma Qozog‘istondan 36,4 ming tonna neft import qilinishi haqida xabar berdi. Bu 2022-yilning shu davriga nisbatan uch baravar kam.
«Joriy yilda bu yo‘nalishda arzon rus neftining umumiy yetkazib berish hajmi oshdi, bu esa Qozog‘istondan import jozibadorligini pasaytirdi», — deya anonim treyderning so‘zlaridan iqtibos keltirgan nashr.
2023-yilning birinchi choragida «Gazprom neft» kompaniyasi Rossiya neftining Qozog‘iston orqali O‘zbekistonga tranzitini qariyb 4 barobar oshirib, bu ko‘rsatkich 37,9 ming tonnaga yetdi. Ta’minot asosan quvurlar orqali amalga oshiriladi.
«Vedomosti»ning taʼkidlashicha, Rossiyadan xomashyo joʻnatish hajmining ortishi Qozogʻistondan neft Urals yuqori narxda sotila boshlaganidan keyin sodir boʻlgan.
Ukrainada qurolli mojaro boshlanganidan va Rossiyaga qarshi G‘arb sanksiyalari kiritilgandan so‘ng, Qozog‘iston kompaniyalari Rossiya xomashyosidan uzoqlashishga harakat qildi. Mamlakatda ishlab chiqarilgan va eksport qilinadigan neft Kebco nomini oldi. U bilan bog’liq holda, Uralsga mukofot paydo bo’ldi.
Nashr vaziyatni Energetika va moliya instituti iqtisodiyot bo‘limi boshlig‘i o‘rinbosari Sergey Kondratyev bilan muhokama qilgan. Uning so‘zlariga ko‘ra, Turkmaniston Toshkent uchun muhim neft va neft mahsulotlari yetkazib beruvchi hisoblanadi. Biroq, «sifat bo’yicha shikoyatlar bor», bu esa rossiyalik yetkazib beruvchilarga O’zbekiston bozoridagi ishtirokini oshirish imkonini berishi mumkin.
Tahlilchi 2023-yilda O‘zbekistonga Rossiya neftining tranzit yetkazib berish rejalashtirilgan 180 ming tonnaga yetmaydi, degan fikrni bildirdi. 2024-yilda vaziyat tashqi bozorlardagi dinamikaga bog’liq bo’ladi.
Avvalroq, «Kursiv» Rossiya va O‘zbekiston prezidentlari Vladimir Putin va Shavkat Mirziyoyev uchrashuvi haqida yozgan edi. Natijada mamlakatlar energetika infratuzilmasini modernizatsiya qilish bo‘yicha ishlarni davom ettirish va neft-gaz sohasida hamkorlikni kengaytirishga kelishib olishdi.
