O‘zbekistonda kredit stavkalari qachon pasayadi
O‘zbekistonda inflyatsiya sekinlashganidan so‘ng kredit stavkalari pasayishini kutish mumkin. Bu haqda O‘zbekiston Markaziy bankining Pul-kredit siyosati departamenti direktori Nodirbek Achilov «Kursiv» nashriga bergan intervyusida aytib o‘tdi.
Uning so’zlariga ko‘ra, MB banklarning bir-biriga (pul bozorida) mablag’lar berish stavkalariga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bu bozorda qisqa muddatga (bir kunga) yillik 14% atrofida resurslar olish mumkin.
«Uzoq muddatli resurslar (jismoniy va yuridik shaxslarning depozitlari va kreditlari) bo‘yicha stavkalar tijorat banklarining o‘zlari tomonidan jalb qilingan resurslar qiymatidan, shu jumladan qisqa muddatli stavkalardan kelib chiqqan holda belgilanadi. Inflyatsiya va inflyatsiya kutilmalarining bosqichma-bosqich sekinlashishi asosiy stavkaning pasayishiga olib kelishi kerak va uzoq muddatli bozorda resurslarning narxi pasayadi», — dedi Markaziy bank vakili.
Joriy yilda Markaziy bank inflyatsiya 8,5-9,5 foiz oralig‘ida bo‘lishini kutmoqda. Asosiy stavka hozirda 14% ni tashkil qiladi. Regulyatorning prognozlariga ko’ra, 2025 yil oxiriga kelib narxlarning o’sishi 5 foizgacha sekinlashadi.
Nodirbek Achilovning fikricha, narxlar o‘sishi sekinlashgani sari banklar inflyatsiyani hisobga olgan holda risk uchun mukofot ham kamayadi.
Markaziy bank maʼlumotlariga koʻra, Oʻzbekistonda jismoniy shaxslar uchun soʻmdagi kreditlar boʻyicha oʻrtacha tortilgan foiz stavkalari koʻp oylardagi eng yuqori darajaga yetdi. Sentyabr oyi qiymati 24,2% ga yetdi. Yuridik shaxslar uchun o’rtacha stavka sentyabr oyida avgust oyiga nisbatan 21,3 foizdan 21,6 foizga oshdi.
Markaziy bank maʼlumotlariga koʻra, 2023-yilning 9 oyida Oʻzbekistonda berilgan kreditlar hajmi 183,9 trillion soʻmga yetgan. Bu 2022 yilga nisbatan qariyb 30 foizga yuqori. Umumiy summaning 40,8 foizi (75,1 trln.) jismoniy shaxslar tomonidan olingan bo‘lib, o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 1,7 barobar ko‘pdir. Bu yil avtokreditlash ayniqsa faol bo‘ldi, banklar o‘tgan yilga nisbatan 135 foizga ko‘p pul taqdim etdi.
