Dollar bu yil o‘tgan yilga nisbatan keskin ko‘tarildi. Oʻtgan yil davomida soʻm dollarga nisbatan 4 foizdan kam pasaydi, 2023-yilning oʻtgan davrida esa milliy valyuta 9 foizdan ortiq qadrsizlandi. «Kursiv» ekspertlar bilan 2023-yil oxirigacha va 2024-yilda dollar uchun qanday prognoz berishlari haqida gapirdi.
Oxus universitetida moliyaviy ishlar bo’yicha prorektori, moliyaviy iqtisod professori Xayot Saydaliyev shunday prognoz berdi:
«Agar joriy iqtisodiy tendensiyalar saqlanib qolsa, O‘zbekistonda 2024-yilning birinchi choragi yakuniga dollar kursi 13 150 so‘mni, bu yil dekabrda esa 12 650 so‘mni tashkil etadi».
Sanoat qurilish banki (SQB) korporativ biznes bo‘limi boshlig‘i Abror Rustamov aytishicha eksport-import, asosiy hamkor davlatlar va AQSHda valyuta kurslarining oʻzgarishi, migrantlar daromadlari, Markaziy bank yoki Iqtisodiyot va moliya vazirligi siyosati O‘zbekistonda dollar kursiga doimiy ravishda ta’sir qiladi.
Bitcoinning ko‘tarilishi yoki tushishi dollarga ta’sir qiladimi yoki yo‘qmi degan savolga kriptovalyuta dollar kursiga ta’sir qilishi dargumon, deb javob berdi ekspert. Aksincha, dollar kursining pasayishi yoki ko‘tarilishi Bitcoin va boshqa kriptovalyutalarga ta’sir qilishi mumkin, deya yakunladi Abror Rustamov.
Avvalroq, «Kursiv» boshqa ekspertlarning O‘zbekistondagi dollar kursi bo‘yicha fikrlarini e’lon qilgan edi. Ularning fikricha, bu yil valyuta kursining keskin o’zgarishini kutmaslik kerak. Kelgusi yilda esa dollar birinchi yarim yillikda 12 700 so‘mgacha ko’tarilishi mumkin. Mutaxassislardan birining fikricha, valyuta kursi 2024-yil oxiriga kelib 13 000 ming so‘mga yetishi mumkin.
Alif kompaniyasining O‘zbekistondagi rahbari Nuriddin Lafizov O‘zbekiston uchun xavf-xatarlar to‘g‘risida quyidagilarni ta’kidladi: “AQShdagi inflyatsiya, yuqori foiz stavkalari, Ukrainadagi mojaro, sanksiyalar va Yaqin Sharqdagi keskinlik kabi neft narxining oshishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan murakkab geosiyosiy vaziyat saqlanib qolmoqda. Yuqorida aytilganlarning barchasi O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun xavflar. Bu omillar tashqi tushumlarning kamayishiga, qarz olish qiymatining oshishiga olib kelishi va tashqi qarz olish va investitsiyalarni jalb qilish bo‘yicha rejalarni amalga oshirishni qiyinlashtirishi mumkin, bu esa savdo balansi va milliy valyuta kursiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi».
O‘zbekiston Markaziy banki boshqaruvi raisi Mamarizo Nurmuratov Qozog‘iston moliyachilari kongressida so‘zlagan nutqida narx barqarorligining asosiy muammolarini aytib o‘tdi. Ulardan biri tovar va xizmatlarga ichki talabning oshishi hisoblanadi. Bu talab byudjet siyosati choralari bilan quvvatlanadi va import orqali qondiriladi, bu esa valyuta bozoriga ta’sir qiladi.
