O‘zbekiston fond bozori nima uchun jozibador

Freedom Broker kompaniyasining O‘zbekistondagi bosh investitsiya maslahatchisi Alisher Babakulov Tashkent Invest Day forumida yaqin yillarda O‘zR fond bozorining rivojlanishiga nima yordam berishini aytdi. Tadbir Hilton Tashkent City mehmonxonasida o‘tgan.

«Ayni damda O‘zbekistonda kamdan-kam uchraydigan hikoya ishlamoqda. Bu foyda va dividendlarga solinadigan soliqdan ozod qilishdir. Bu nima degani? Tasavvur qiling, siz ming so‘mga aksiya sotib oldingiz, oradan olti oy o‘tdi, bu aksiyani 1,3 ming so‘mga sotdingiz, ya’ni 300 so‘m, yoki 30 foiz daromad qildingiz. Savol tug’iladi: qancha soliq to’lashingiz kerak? Nol. Bu “Qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risida»gi qonunda yozilgan bo‘lib, keng imkoniyatlar yaratadi. Bu Rossiya, Yevropa, Amerika va boshqa ko’plab mamlakatlarda mavjud emas. 2028-yilgacha soliq imtiyozlari dividendlarga ham taalluqlidir”, — dedi ekspert.

Alisher Babakulovning soʻzlariga koʻra, prezidentning sentabrdagi qarorida belgilangan chora-tadbirlar OʻzR fond bozorini yanada rivojlantirishga koʻmaklashadi. Hujjat masofadan turib brokerlik hisobvaraqlarini ochishni yo‘lga qo‘yish, xalqaro depozitariylarga ulanish, yangi moliyaviy vositalardan (masalan, oltin ETF) foydalanish imkoniyatini, jamg‘arilgan pensiya badallaridan ixtiyoriy foydalanishni, shuningdek, individual investitsiya hisobvaraqlarini ochishni nazarda tutadi.

«ETF ning paydo boʻlishi Oʻzbekistonda oltinni aksiyalar koʻrinishida sotib olish mumkin boʻlishini anglatadi. Hozir respublikada avtomobillar, chorvachilik va ko‘chmas mulkka sarmoya kiritilmoqda. Oltin ham juda qiziq sarmoya turidir, lekin odamlar jismoniy oltin quymalarini sotib olishadi. ETFlar paydo bo’lgandan so’ng, fond bozorida oltin sotib olish mumkin bo’ladi. Qanday qilib? Oltin bilan shugʻullanuvchi bir qancha aksiyadorlik jamiyatlari, masalan, Navoiy va Olmaliq kon-metallurgiya kombinatlari mavjud. ETFlar yordamida oltin qazib olish sanoati bilan shug‘ullanuvchi bir qancha kompaniyalarni bitta moliyaviy vosita orqali sotib olish mumkin bo‘ladi», — dedi mutaxassis.

O‘zbekiston fond bozorining kelajakdagi o‘sishi omillari orasida, ekspertning fikricha, korporativ boshqaruvning yaxshilanishi, qonunchilik bazasidagi o‘zgarishlar, davlat kompaniyalarining kutilayotgan IPO va SPO’lari ham bor.

Mutaxassis eng kutilgan joylashtirishlar qatorida Navoiy kon-metallurgiya kombinatining qimmatbaho metallarni qazib olish bilan shug‘ullanuvchi IPO ni nomladi. Kompaniya dunyodagi eng yiriklaridan biri bo’lgan Muruntov oltin konini boshqaradi.

Mutaxassis, shuningdek, aktsiyalarga sarmoya kiritish xatarlarni o’z ichiga olishini va buni har kim o’zi tushunishi kerakligini eslatdi.

Avvalroq, «Kursiv» nashri Tashkent Invest Day forumi chog‘ida «1000 millioner» klubi asoschisi va Rich Aroma parfyumeriya kompaniyasi asoschisi Asadbek Ashurov investorlar yo‘l qo‘yishi mumkin bo‘lgan 10 dan ortiq xatolarni aytib o‘tgani haqida yozgan edi.