Jahon banki 2024-yilda so‘nggi o‘ttiz yildagi eng yomon iqtisodiy ko‘rsatkichlarni prognoz qilmoqda
2024-yilda jahon iqtisodiyoti yangi salbiy rekord o‘rnatishi mumkin: joriy o‘n yillikning birinchi yarmida yalpi ichki mahsulotning o‘sishi oxirgi o‘ttiz yillik davrdagi ko‘rsatkich eng past bo‘lishi mumkin. Bu haqda Jahon banki dunyo iqtisodiyotining rivojlanish istiqbollari haqidagi hisobotida yozadi.
Bugungi kunda jahon iqtisodiyotidagi vaziyat 2022-yilga nisbatan biroz tiklanganiga qaramay, davlatlar o‘rtasida kuchayib borayotgan keskinlik yaqin kelajakda yangi tahdidlarni keltirib chiqarishi mumkin.
Hisobot mualliflarining ta’kidlashicha, ko‘plab rivojlanayotgan iqtisodlar uchun o‘rta muddatli istiqbol ko‘pchilik yirik iqtisodlarda o‘sish sur’ati sekinlashgani, savdoning o‘sish sekinlashishi va kredit siyosatining keskinlashuvi tufayli yomonlashgan.
2024-yilda global savdo o‘sishi koronavirus pandemiyasidan oldingi o‘n yillikning o‘rtacha yarmini tashkil etadi.
Bu yil global iqtisodiy o’sish sur’ati ketma-ket uchinchi yil pasayib, 2,4% gacha tushadi. 2023-yilga nisbatan bu 0,2 foiz punktga past. Shuningdek, bu 2010-yillaridagi o’rtacha ko’rsatkichdan deyarli to’rtdan uch foizga past. Rivojlanayotgan mamlakatlarda o’sish sur’atlari atigi 3,9 foizga etadi. Bu so‘nggi o‘n yillikdagi o‘rtacha ko‘rsatkichdan bir foizdan ko‘proq pastdir.
Kam daromadli mamlakatlarning davlat iqtisodiyoti 5,5 foizga o’sadi, biroq bu avvalgi prognozdan past. 2024-yil oxiriga kelib, rivojlanayotgan mamlakatlarning qariyb chorak qismi va kam daromadli mamlakatlarning qariyb 40 foizi ham koronavirus pandemiyasidan oldingi bir yilga nisbatan kambag‘alroq bo‘lib qoladi. Joriy yilda rivojlangan mamlakatlarda o‘sish sur’ati 1,2 foizgacha sekinlashishi kutilmoqda. Taqqoslash uchun, o‘tgan yilgi ko‘rsatkich 1,5 foizga yetgan edi.
BMT bu prognozni avvalroq ma’lum qilgan edi. Tashkilot global inflyatsiya 2 foizga tushishini aytdi. Biroq, tashkilot hali iqtisodiyotni xavfli zonadan olib chiqmagan, tanazzul xavfi saqlanib qolmoqda.
Bu muammolarni O‘zR rahbari Shavkat Mirziyoyev Germaniya iqtisodiyoti Sharqiy qo‘mitasi tomonidan tashkil etilgan forumda so‘zlagan nutqida ham ko‘targan edi. Uning so‘zlariga ko‘ra, mamlakatlar jahon bozorlariga salbiy ta’sir ko‘rsatayotgan global ishonch inqirozi ta’sirini his qilmoqda.
