O‘zbekistonga mikromoliya banklari nima uchun kerak
O‘zbekistonning yangi qonunchiligi mamlakatda mikromoliyaviy banklar tashkil etish imkonini beradi. O‘zR Markaziy banki boshqaruvi raisi o‘rinbosari Abrorxo‘ja Turdaliyev Toshkentda bo‘lib o‘tgan Fitch konferensiyasi doirasida ushbu tashkilotlar qanday ishlashi haqida gapirdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, regulyatorning tahlili mikromoliyalash bilan shug‘ullanadigan hududiy banklarni yaratish zarurligini ko‘rsatdi.
«Hozirgi qonunchiligimiz mikromoliya tashkilotiga mavjud yuridik tashkilotni mikromoliya bankiga aylanish imkonini beradi. Ilgari mikromoliya tashkilotlari yopilishi va keyin bank bo‘lib ochilishi kerak edi. Endi ular yopilmasdan, balki bank litsenziyasini olish uchun ariza topshirishlari mumkin bo‘ladi», — deya tushuntirdi Turdaliyev.
Uning so‘zlariga ko‘ra, to‘laqonli bank mikromoliya bankiga aylanishi mumkin bo‘lgan teskari jarayon ham bo‘lishi mumkin. Agar kapital yetarli bo‘lmasa, bunday hodisa sodir bo’lishi mumkin. Banklar uchun kapital talablari yanada kuchaymoqda. Bu ko‘rsatkich 2024-yil 1-apreldan 350 milliardga, 2025-yildan esa 500 milliardga ko‘tariladi. Mikromoliyaviy bank uchun bu talab 50 milliardni tashkil etadi. Agar to‘laqonli bank kapitalni kerakli darajaga yetkaza olmasa, u mikromoliya bankiga aylanishi mumkin bo‘ladi.
Markaziy bank raisi o‘rinbosari, shuningdek, bunday banklar uchun kredit portfeli talabini joriy etish rejalashtirilayotganini, ular biznes kreditlarining 70 foizidan iborat bo‘lishi kerakligini aytdi.
«Banklarimiz uchun aholi, kichik va oʻrta biznes vakillari bilan ishlash qulayroq. Ammo mikrobiznes bilan ishlash qo‘shimcha, individual yondashuvni talab qiladi va shunga ko‘ra, ular uchun qiziq emas», — deb tushuntirdi Markaziy bank vakili.
Uning so‘zlariga ko‘ra, yangi norma mamlakatda tadbirkorlikni rivojlantirishga xizmat qiladi. Bunga hududiy (tuman) banklarning paydo bo‘lishi yordam beradi. Ularning afzalligi shundaki, ular o‘z mijozlarini va ularning salohiyatini yaxshiroq bilishadi. Shunday qilib, kreditlar yanada qulayroq bo‘ladi, dedi Turdaliyev.
Eslatib o‘tamiz, mikromoliyaviy banklarning paydo bo‘lishini ko‘zda tutuvchi prezident qarori o‘tgan yilning noyabr oyida qabul qilingan edi. Hujjat, shuningdek, O‘zbekistonda mikrokreditlarning maksimal miqdorini 50 mln so‘mdan 100 mln so‘mga oshirdi.
