Islom olamining 12 ta namunali ayoli

Ular o‘zlarining diniy va madaniy merosini buzmasdan, stereotiplarni buzib, zamonaviy dunyoda muvaffaqiyatga erishmoqdalar. Kursiv Research o‘z yutuqlari uchun o‘z aql-zakovati, qat’iyati va mehnati tufayli qarzdor bo‘lgan eng muvaffaqiyatli va nufuzli 12 musulmon ayolni taqdim etadi.

Moliya

Ayol yuzi bilan monetarizm

Lobna Xelal misrlik iqtisodchi va mamlakat tarixida Misr Markaziy banki bosh direktor o‘rinbosari etib tayinlangan birinchi ayol hisoblanadi.

Ushbu lavozimda u pul-kredit siyosati, valyuta zaxiralarini boshqarish, axborot texnologiyalari, tadqiqotlar, operatsiyalar va MMBning tashqi aloqalari uchun javobgardir.

Shuningdek, u Pul-kredit siyosati qoʻmitasi, Milliy toʻlovlar kengashi va Bosh vazir huzuridagi Muvofiqlashtiruvchi kengash aʼzosi hisoblanadi.

Bundan tashqari, Helal xonim Telecom Egypt direktorlar kengashi a’zosi.

Forbes jurnalining 100 ta eng nufuzli arab ishbilarmon ayollari roʻyxatida u Saudiya Arabistoni Olayan Financing oilaviy konglomerati direktorlar kengashi aʼzosi Lubna Olayandan keyin ikkinchi oʻrinda turadi.

Parlament

Spiker xonim

Tanzila Narbaeva — Oʻzbekiston Respublikasi Senati raisi, davlat ierarxiyasida ikkinchi muhim lavozimni egallagan birinchi ayol.

Tanzila Narbaeva parlament Oliy palatasi spikeri lavozimiga saylanguniga qadar O‘zbekiston Xotin-qizlar qo‘mitasi raisi, Bosh vazir o‘rinbosari lavozimida ishlab kelgan, bundan avval ham O‘zbekiston Kasaba uyushmalari federatsiyasini boshqargan.

Davlat Boshqaruvi

Uch marotaba birinchi

Halima Yaqub Singapurning davlat tashkil topganidan beri birinchi ayol prezidenti hisoblanadi. Yaqub bu lavozimda 2017-yil 4- sentabrdan 2023-yil 13-sentabrgacha ishlagan.

Prezidentlikdan oldin u besh yil davomida mamlakat parlamenti spikeri lavozimida ishlagan, shuningdek, mamlakat tarixida bu lavozimni egallagan birinchi ayol bo‘ldi. Yaqub yana bir rekordga ega. U Singapurning hokimiyatida eng yuqori pog‘onani egallagan birinchi musulmon ayoldir.

Vatanida Yaqub xonim faollik va xayriya ishlari bilan tanilgan. U ayollar, keksalar va aqli zaif odamlarning huquqlarini qo‘llab-quvvatlaydi.

2023-yil may oyida Halima Yaqub davlat tashrifi bilan O‘zbekistonda bo‘lib, prezident Shavkat Mirziyoyev bilan uchrashgan edi.

Biznes

Yiqilishdan keyin ko‘tarilish

Maha Al-Gunaim – Quvaytlik tadbirkor, Global Investment House asoschisi, Forbes jurnalining 100 ta eng nufuzli arab ishbilarmon ayollari roʻyxatida oltinchi oʻrinni egallagan.

Tashkil etilganidan 10 yil o‘tgach, Global Investment House London fond birjasida aksiyalarini ro‘yxatga olgan birinchi Quvayt kompaniyasi bo‘ldi.

2008-yil inqiroziga to‘g‘ri kelgan bu davr korporatsiya uchun omadsiz bo‘lib chiqdi. Ammo al-Gunaim barcha yo‘qotishlarni qaytarib olishga muvaffaq bo‘ldi va Global Investment Houseni daromadga olib chiqdi.

Bugungi kunda u $3,6 mlrd aktivlari boshqaruvida.

Fashion

Onalar va qizlar

Rayan Al Sulaymoni – amirlik ishbilarmon ayoli va Atelier Zuhra modalar uyi bosh direktori.

Rayan Al Sulaymoniy brendni onasi Muza Al-Avfidan qabul qilib, uni xalqaro darajaga olib chiqdi.

Yeva Longoria, Elli Golding, Ayshvarya Ray Bachchan, Sonam Kapur va boshqalar Atelier Zuhradan liboslar kiyishadi.

Brend muvaffaqiyatidan ilhomlanib, Rayan uni Fors ko‘rfazi boshqa mamlakatlari va Yevropaga kengaytirishni rejalashtirmoqda.

Sud

Qonun himoyasida

Nusrat Chaudri AQShda federal sudya bo‘lgan birinchi musulmon ayol va ikkinchi musulmondir.

Chaudri prezident Jo Bayden tomonidan 2023-yil yanvar oyida nomzod bo‘lgan. Iyun oyida AQSh Senati doimiy lavozimga tayinlanganligini tasdiqladi.

Tayinlanishidan oldin u Illinoys shtatidagi Amerika fuqarolik erkinliklari ittifoqining yuridik direktori bo‘lib ishlagan va muhojirlar va yevropalik bo‘lmagan amerikaliklar huquqlarini faol himoya qilgan.

Inson huquqlarini himoya qilish

Yosh va jasur

Malala Yusufzay – pokistonlik huquq faoli, u qizlar va ayollar uchun ta’lim olish uchun kurashning xalqaro ramziga aylangan. Uning murosasiz pozitsiyasi uni diniy aqidaparastlar va ekstremistlar hujumi nishoniga aylantirdi.

2012-yilda u Tehrik-e Tolibon Pokiston tomonidan amalga oshirilgan suiqasddan omon qolgan, og‘ir yaralangan, ammo tirik qolgan.

Otasi bilan birga Yusufzay 2013 yilda qizlarning ta’lim olish imkoniyatlarini targ’ib qilish maqsadida Malala jamg’armasiga asos solgan.

2014-yilda, 16 yoshida, u Nobel Tinchlik mukofotiga sazovor bo‘lib, mukofot tarixidagi eng yosh laureatga aylandi.

Kino

Bollivuddan Xon

Mohira Xon – pokistonlik va hind kino aktrisasi. 2011-yilda Mohira ilk bor kino-ekranga «Bol» filmida chiqdi. Bu film Pokiston kinosi tarixidagi eng yuqori daromad keltirgan filmga aylandi. 2017-yilda u Bollivudda debyut qildi.

«Boy odam» filmining chiqishi janjal bilan birga bo‘ldi. Professional hind kino assotsiatsiyasi pokistonlik aktyorlar ishtirokida film chiqarishni istamadi. Xonning vatani Pokistonda esa «Boy odam» taqiqlangan.

Bugungi kunda Mohira Xonning filmografiyasida o’ndan ortiq filmlar mavjud bo‘lib, u Bollivudning eng ko‘p maosh oladigan aktrisalaridan biridir.

Sport

Hijob va qilich

Ibtihaj Muhammad qilichbozlik bo‘yicha o‘zini baland ovozda e’lon qilgan eng nomdor musulmon sportchidir.

Ibtihaj Qo’shma Shtatlarda afro-amerikalik musulmon oilasida o‘sgan. U Panamerika o‘yinlarida ikkita oltin, Jahon chempionatida uchta bronza va oltin va Rio-de-Janeyro Olimpiadasida bronza medaliga ega.

O‘z diniga sodiq bo‘lgan Muhammad qilichbozlikda ham hijobdan ajralmaydi.

2017-yilda Mattel hijobli birinchi Barbi qo‘g‘irchog‘i prototipi sifatida qilichbozni tanladi.

Fan

Kovid’ning g‘olibi

Kunsulu Zakarya – biologik xavfsizlik sohasidagi taniqli qozoq olimi, koronavirusga qarshi QazVac vaktsiasini ixtirochisi.

2023-yil boshida u International Woman`s Day (IWD) global tashabbusiga ko‘ra emlashni rivojlantirishga ko‘maklashuvchi ayollarning jahon reytingiga kirdi.

Zakariya xonim yuqori baholangan ilmiy jurnallar, monografiyalar, patentlar va me’yoriy hujjatlardagi ko‘plab ilmiy nashrlar muallifi.

Qurolli kuchlar

Cho‘l parisi

Maryam al-Mansuri – Birlashgan Arab Amirliklaridagi birinchi ayol qiruvchi samolyot uchuvchisi, eskadron komandiri, mayor. U maktabda uchuvchi bo‘lishni istagan, lekin ayollarga uchishga ruxsat berilguncha kutishga to‘g‘ri keldi.

Al-Mansuriy Suriyada «Islomiy davlat» deb ataluvchi guruhga qarshi jangovar operatsiyalarda F-16 samolyotida uchgan. Shundan so‘ng, matbuot uni «Ozodlik xonim» va «Cho’l parisi» deb atashni boshladi.

OAV

Qo‘rqmas jurnalistika

Xadicha Patel – asli osiyolik janubiy afrikalik jurnalist. U Janubiy Afrikaning Daily Maverick, City Press axborot agentliklarida ishlagan, Sky News, BBC News, Quartz, Al Jazeera va The Guardian bilan hamkorlik qilgan va Mail & Guardian tahririyatini boshqargan.

2021-yilda Patel dunyodagi eng qadimgi ommaviy axborot vositalarini kuzatuvchi tashkilot bo‘lgan Xalqaro Matbuot Institutiga rahbarlik qilgan birinchi ayol va musulmon bo‘ldi.

AQShning sobiq prezidenti Barak Obama uni «qo‘rqmas jurnalist» deb ta’rifladi.