Ipoteka bank-OTP Group HRD Venera Yerzina: “Rahbarlik lavozimlarida ayollarning yoʻqligi juda xavfli tendensiya”
Statistik maʼlumotlarga koʻra, Fortune 500 roʻyxatidagi kompaniyalaridan 26 nafar ayol bosh direktor lavozimida ishlaydi. Afsuski, mahalliy bozordagi vaziyat bundan ancha yomonroq. Ayollarga boshidan koʻplab talablar qoʻyiladi va yengib boʻlmas toʻsiqlar yuzaga keladi. Oʻzbekistonda boʻlsa, rahbarlik lavozimlaridagi ayollarning soni 30 foizdan ham kamni tashkil qiladi.
Karyera va oila
Ayollar choʻqqiga chiqish yoʻlida koʻplab erkak hamkasblarining tasavvurga hech qachon kelmaydigan bir qator qiyinchiliklarga duch keladi. Aynan mana shu qiyinchiliklar koʻplab ayollarning kompaniya rahbari boʻlish yoki biznesda oldinga siljishda toʻsqinlik qiladi. Toʻsiqlar ongsiz tarafkashlik va gender stereotiplaridan tortib, boshqaruvchilik va rivojlanish imkoniyatlarining yetishmasligigacha boʻlishi mumkin.
Jinsga qarab majburiyatlarni taqsimlash deyarli barcha ayollar duch keladigan birinchi va eng muhim stereotipdir. Asosan erkaklar jamoasida koʻtarilish uchun ayolda erkak mentalitetiga xoslik boʻlishi kerak, deb hisoblanadi.
Ayni paytda, rahbarlik lavozimlarida ayollarning etishmasligi juda xavfli tendensiya boʻlib, ular bunday lavozimlarga mos kelmaydi degan fikrni davom ettirishi mumkin. Shunday qilib, oʻzini-oʻzi taʼminlaydigan model yaratiladi.
Yopiq eshikni taqillatish
Ayollarning yetakchilikdagi murakkab harakati haqida oʻylar ekanman, oʻzimga savol bermay ilojim yoʻq: biz haqiqatan ham ilgari yopiq eshiklarni ochyapmizmi yoki shunchaki ularni taqillatyapmizmi?
Ayollar hokimiyati tobora ortib borayotgan dunyoda choʻqqilarga chiqish yoʻli shunchaki sayr qilish emas. Bu koʻproq marafonga oʻxshaydi, unda har bir oldinga qadam oʻziga xos qiyinchiliklar va toʻsiqlar bilan birga keladi.
Ammo muammoni faqat sunʼiy ravishda qurilgan toʻsiqlar emas. Mansab oʻsishiga harakat, oila majburiyatlari va ijtimoiy umidlarning cheksiz harakatlar hatto eng qatʼiy ayolni arqonda yurgandek his qilishga olib kelishi mumkin. Professional ambitsiyalar va shaxsiy masʼuliyatni balanslash uchun kurashish barcha rahbar ayollar uchun haqiqatdir.
Jamoada muhitni kim yaratadi
Mening kuzatishlarimga koʻra, ayollar koʻproq muvaffaqiyatli rahbar boʻlishadi, ular xodimlar biznes topshiriqlarni bajarishda ragʻbatlantirishni oson uddalaydi. Rahbar ayollar ochiqlik va ergashtirish muhitini yaratishga koʻproq moyil boʻladi, bu esa xodimlarning oʻz gʻoyalari bilan erkin oʻrtoqlashish va kompaniya uchun muhimligini his qiladi. Ayollar istiqbolli xodimlarni yaxshiroq payqashlari va ularni bajarishlari uchun imkoniyatlar yaratib berishlari mumkin.
Koʻpincha ayollarning oʻzlari erkaklar bilan raqobatlasha olmaslik haqidagi stereotiplarga asoslanib, oʻzlarining qobiliyatlarini kam baholaydi va yutuqlarini ko‘ra olmaydi. Shuningdek, ijtimoiy qoliplar erkaklar sohasida yoki erkaklar jamoalarida oʻzini namoyon qilish qoʻrquvi past tashabbus va jiddiy vazifalarni bajarishni oʻz zimmasiga olish stereotiplarini qoʻllab-quvvatlaydi.
Mening nazarimda, ayollarda muloqot qobiliyati, sezgirlik, masʼuliyat va hamdardlik moyilligi yuqori. Bu ularning biznes va muzokaralarga boʻlgan yondashuvini erkaklarnikidan farqliroq qiladi, lekin hech qanday tarzda undan kam emas. Xotin-qizlarning boshqaruvdagi ishtiroki yanada moslashuvchan biznes modelini rivojlantirishga xizmat qiladi, bu esa albatta, iqtisodiy samaradorlik nuqtai nazaridan kompaniyalarga foyda keltiradi.
Qanday qilib ayollar samarali karyera qurishi mumkin
Venera Yerzinadan maslahatlar
Karyera muvaffaqiyati unga olib boradigan yoʻl kabi muhim boʻlgan dunyoni tasavvur qiling — oʻz sohangizda tahlilchi boʻling.
Maqsadlaringizni aniqlang, bu sizga harakat qilish va ongli qarorlar qabul qilishga yordam beradi. Oʻzingizni professional taʼlimingizga investitsiya qiling, trendlarni kuzatib boring.
Tashkilotingiz ichida ham, tashqarisida ham kuchli professional tarmoqlarni yarating. Karyera olamida bu nafaqat siz bilganingiz muhim, balki sizni kim bilishlari. Sizning sohangizga taʼsir koʻrsatadigan odamlar bilan muloqot qilishni boshlang.
Sizning hozirgi rolingiz yoki darajangizdan qatʼiy nazar, yetakchilik qobiliyatlarini rivojlantirishga eʼtibor qarating. Samarali yetakchilik oʻz ichiga kommunikatsiya, qaror qabul qilish, muammolarni hal qilish, boshqalarni ilhomlantirish va ragʻbatlantirish qobiliyatini oladi.
Xato va tavakkal qilishdan qoʻrqmang. Ulardan oʻrganing.
Yetakchilik rollarini qidiring, qiyin loyihalarni bajaring va oʻz mahoratingizni oshirish uchun faol ravishda fikr mulohazalarni izlang.
Charchashning oldini olish va uzoq muddatli karyera oʻsishini taʼminlash uchun ish va shaxsiy hayotda sogʻlom muvozanatini saqlashga harakat qiling.
Karyerangiz bu — sizning qadriyatlaringiz va eʼtiqodlaringizning aksidir. Qiyinchiliklar va muvaffaqiyatsizliklarga chidamli boʻling. Har bir martabaning oʻziga xos koʻtarilishlari va tushishlari bor, lekin qiyinchiliklarga qanday munosabatda boʻlishingiz sizning muvaffaqiyatingizni aniqlaydi.