O‘zbekistonda uran qazib olish hajmining oshishiga nima to‘sqinlik qilmoqda
«Navoiyuran»ning mavjud korxonalarida uran qazib olish hajmining oshishi rudalarda uranning kech tiklanishi bilan cheklanadi. Bu haqda «Konchilik xabarnomasi» ilmiy-texnik va ishlab chiqarish jurnali xabar berdi.
Maqolada aniqlanishicha, bu rudalardan uran qazib olish darajasiga ta’sir qiladi va xarajatlarda (kapital va texnik xizmat ko’rsatish) aks etadi.
«Ayni shu sababli, O‘zbekistonda hozirda ma’lum bo‘lgan ko‘plab uran konlari katta uran zahiralariga qaramay, an’anaviy usullar bilan ochilganda foyda keltirmaydi. Shu sababli, hozirda qiyin ochiladigan xomashyoni qayta ishlash jarayonida uranni yuvish jarayonini faollashtirish bo‘yicha yangi yondashuvlarni ishlab chiqish dolzarb masala turibdi», — deyiladi maqolada.
Mualliflar e’tiborni olti valentli uranni ikki valentli temir bilan kamaytirishning ma’lum sharoitlarida foydasiga qaratadilar.
«Ma’lumki, uch valentli temir sulfat kislota eritmalarida uranni oksidlovchisi hisoblanadi. Ushbu jarayonning kinetikasini qat’iy fizik-kimyoviy o‘rganish, shuningdek, minerallar va uch valentli temir birikmalari ishtirokida sintetik va tabiiy uran oksidlarining erishini yarim miqdoriy o‘rganish bo‘yicha ko‘plab ishlar nashr etilgan. Mavjud ma’lumotlarning ko‘p qismi, Fe (III) eritmada muhim konsentratsiyalarda (pH ≤ 2) bo‘lishi mumkin bo‘lgan pH mintaqasiga tegishli va davomiyligi bir necha soatdan oshmagan tajribalarda olingan. Ikki valentli temir olti valentli uran ionlari uchun qayta tiklash vosita bo‘lishi mumkinligi ko‘rsatilgan», — deyiladi maqolada.
«Konchilik xabarnomasi» jurnalidagi maqola mualliflari — «Navoiyuron» davlat korxonasi Zafarobod kon boshqarmasi texnologik muhandisi G.A.Eshonova, «NGMK» AJ ICVNT innovatsion rivojlanish boshqarmasi boshligʻi oʻrinbosari, texnika fanlari doktori, dotsent Oʻ.Z.Sharafutdinov, shuningdek, NMDTU sirtqi bo‘limi dekan o‘rinbosari, dotsent Radjabboev I.M.
Ro‘yxatga olinmagan qiyinchiliklarga qaramay, O‘zbekistonda uran qazib olish kengaymoqda. Avvalroq «Kursiv» bu ko‘rsatkich 2023-yilda 14 foizga oshgani haqida yozgan edi. «Navoiyuran» respublikada uran ishlab chiqaradigan yagona korxonadir.
