Issiq urgan odamga qanday yordam ko‘rsatish kerak
O‘zbekiston Favqulodda vaziyatlar vazirligi (FVV) anomal issiqlik va havoning +44°C gacha isishi haqidagi xabarlar fonida quyosh urishi holatlarida yordam ko‘rsatish bo‘yicha eslatmani e’lon qildi.
Quyosh urishi – bu uzoq vaqt davomida yuqori harorat ta’sirida, ko‘pincha suvsizlanish bilan birga, tananing termoregulyatsiyasining buzilishiga olib keladigan holat. Quyosh urganda darhol davolanish kerak bo‘ladi.
Quyosh urishi belgilari
Quyosh urishi bir qator jiddiy alomatlar, jumladan, tana haroratining ko‘tarilishi bilan tavsiflanadi. Ko‘pincha tana terlamaydi va teri quruq va teginganda issiq bo‘ladi. Teri ham qizarib ketishi mumkin. Kuchli va to‘satdan bosh og‘rig‘i darmonsizlik, tushunarsiz nutq yoki hushini yo‘qotishi mumkin. Nafas olish tezlashadi va yurak-qon tomir faoliyati buziladi. Mushaklarning spazmlari bilan birga ko‘ngil aynishi va qayt qilish mumkin. Kuchli bosh aylanishi va zaiflik tez-tez uchraydi. Agar bu alomatlar kuzatilsa, darhol jabrlanuvchiga birinchi yordam choralarini ko‘rish va shifokorga murojaat qilish kerak bo‘ladi.
Quyosh urishini qanday oldini olish mumkin:
- Boshini sovuq suv bilan ho‘llash yoki boshiga nam sochiq qo‘yish;
- Ko‘proq suyuqlik iching va to‘g‘ridan-to‘g‘ri quyosh nurlaridan saqlaning;
- Achchiq choy, kvas, meva va sabzavot sharbatlari, qaynatmalar, mineral suv va achitilgan sutli ichimliklar chanqoqni qondiradi. Aksincha, issiqda spirtli ichimliklarni iste’mol qilmaslik, chunki haddan tashqari issiq havo odamni tez mast qiladi.
Jabrlanuvchiga yordam:
- bemorni salqin joyga o‘tkazish
- chalqancha yotqizish, boshini salgina ko‘tarib qo‘yish
- kiyimlarini yechish
- boshini sovuq suv bilan ho‘llash yoki boshiga nam sochiq qo‘yish;
- agar bemor hushida bo‘lsa achchiq choy yoki sovuq suv ichirish (yaxshisi suvga 0,5 litrga 0,5 choy qoshiqda tuz qo‘shish);
- Valerian damlamasini bering (uchdan bir stakan suv uchun 15-20 tomchi);
- Nashatir spirtni hidlating;
- tez yordam brigadasini chaqiring
Avvalroq «Kursiv» chilladan qanday qutulish va sog‘lom bo‘lish haqida e’lon qilgan edi.
