Poytaxtda yoz fasli 23-25-avgust kunlari bo‘lib o‘tgan yirik shahar festivali MOCFEST bilan yakunlandi. Ushbu uch kun davomida tashkilotchilar poytaxt yoshlarining hayoti va qiziqishlarini aks ettiruvchi barcha narsalarni bir joyga jamlashdi. Kursiv Uzbekistan nashri esa bu bayram tadbirini ziyorat qilish hamda ijod, g‘ayrat va ilhom muhitiga sho‘ng‘ish imkoniyatini qo‘ldan chiqarmadi.
Toshkentda ijod bayrami
MOCFEST 2021-yilda ijodiy hamjamiyat uchun kichik festival sifatida boshlangan. Ammo to‘rt yil ichida u butun dunyodan yuzlab ishtirokchilarni jalb qiladigan noyob tadbirga aylandi. O‘tgan yillarda festival turli vaqt va joylarda o‘tkazilgan bir nechta tematik tadbirlarga bo‘lingan. Ammo bu yil MOCFEST to‘plangan barcha tajriba va g‘oyalarni bir joyga to‘plab, ularni uch kun davomida bir joyga jamladi. To‘rt yil ichida birinchi marta festival shahar markazida Toshkentning eng yirik arenasi – Humo Arenada bo‘lib o‘tdi.
Festival bo‘ylab qulay harakatlanish uchun tashkilotchilar oldindan navigatsiya xaritasini yaratdilar, uni ijtimoiy tarmoqlardagi Moc sahifalarida topish mumkin edi. Festivalda jami 13 ta turli xil ko‘ngilochar zonalar tashkil etildi.
Ozodlik sahnasi, yarmarka va kollaj kvesti
Ochiq havoda joylashgan barcha tadbirlar tashrif buyuruvchilar uchun bepul bo‘lib, chipta faqat muz saroyiga kirish uchun talab qilingan. Shu bilan birga, ko‘ngilochar tadbirlarning aksariyati aynan ko‘chada edi – bu ham «handmade» yarmarka, ham fud-kort, mahorat darslari, k-pop zonasi, chill zonasi va sport mini-o‘yinlari.
Faollikka «Ozodlik» sahnasidan yangrayotgan musiqa jo‘r bo‘ldi. Uch kun ichida bu yerda o‘ndan ortiq musiqachilar chiqish qilishga ulgurishdi: Aleksey Polyakov, Dzenpunk, Duo Falak, Doppi Twins, Arvii, Densk, Sao, Qaraqoom, Kebato, Abusbl, isl, Yoshblond.
Festival Toshkentning mahalliy yoshlarga tanish bo‘lgan barcha o‘ziga xos xususiyatlarini o‘zida aks ettirdi. Masalan, «Roni,» «Black Star Burger» va «Wendy’s» kabi poytaxt aholisi orasida mashhur kafe va restoranlarga ega bo‘lgan kornerlardan tashqari, tashkilotchilar tadbirga mashhur «xo‘randa» Chorsu oshpazlarini taklif qilishdi. Mehmonlar palov, xonam va qaynoq somsalardan bahramand bo‘lishlari mumkin edi.
Biroz yurgach, festival mehmonlari Toshkentning sobiq «Brodvey»ini bezagan portretchilarni ko‘rishlari mumkin edi. Rassomlar istalgan kishi o‘z portretiga buyurtma berishi mumkin bo‘lgan shinam hududda joylashdilar. Bunday portret nafaqat festivalning o‘ziga xos esdalik sovg‘asi, balki Toshkent ijodi va ruhiyatining ramziga aylangan bo‘lardi.
Portretchilar yonida bir qator stollar joylashgan bo‘lib, ularning ortida to‘qish, munchoq to‘qish, shamlar bezagi, likopchalar naqshlari va boshqalar bo‘yicha mavzuli mahorat darslari o‘tkazilgan. Jami uch kunda 17 ta mashg‘ulot tashkil etildi.
Maydonchaning qoq o‘rtasida qator stollar, bir talay gazeta jurnallari, yelim va qaychilar turganini ko‘rish mumkin edi. Bu yerda Sunday Collage Club tomonidan kollaj kvest zonasi jamlangan.
«Bizning hamjamiyatimiz Sunday Collage Club har yakshanba kuni erkin mavzularda kollajlar yaratish uchun yig‘iladi. Biz jarayonga barcha xohlovchilarni jalb qilamiz. Ishtirokchilarimizdan biri tasavvur uchun yetarlicha joy qoldirib, berilgan mavzu bo‘yicha kollaj yaratadi. Festivalga tashrif buyuruvchilar devorga o‘z kollajlarini qo‘shish orqali jarayonga qo‘shilishlari mumkin,» – dedi Muattar klubi vakili.
Festivalning eng qiziqarli hududlaridan biri «Ozodlik girdobi» graffiti devori bo‘ldi. Alim-Seit, Octa!, Madina Xo‘jayeva, Feruza Zohidova, Darya Novikova kabi rassomlar guruhi. Uch kun davomida ular «Ozodlik» mavzusida o‘z eskizlarini yaratdilar. Ularning har biri turli texnika va uslublardan foydalangan holda ushbu tushunchaning o‘z qarashlarini mujassamlashtirgan. Ishlar tomoshabinlar ko‘z o‘ngida jonlanib, eskizlardan to‘laqonli san’at asarlariga aylandi. Devor ijodiy o‘zaro ta’sir va o‘z-o‘zini erkin ifoda etish ramzi bo‘lib, e’tiborni tortadi va ijodkorlik va fikrlash muhitini yaratadi.
Bu hududning o‘ziga xos xususiyati shundaki, har bir kishi katta ijodiy jarayonning bir qismi bo‘lishi mumkin edi – devorga o‘z ramzini chizish, bo‘yash.
Avangard va «Muhabbat» sahnasi ko‘rgazmasi
Muz saroyi ichida MOCFEST asosiy sahnasidan tashqari, tomoshabinlar uchun o‘zbek rassomlarining avangard san’ati ko‘rgazmasi tashkil etildi. Misol uchun, Mastura Hamro «Ritmlar» turkumini taqdim etdi, unda u tabiiy motivlar orqali naqshlar va yorqin his-tuyg‘ular kuchini o‘rganadi. Mohira Mullajonova o‘z asarlarida paxta sanoatida xotin-qizlarning o‘rni haqida fikr yuritib, ushbu mavzuning tarixiy konteksti va ijtimoiy jihatlarini o‘z asarlarida aks ettiradi.
Albatta, festivalning yuragi musiqa edi. Tashkilotchilar O‘zbekiston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Qozog‘iston, Turkiya, Fransiya va Rossiyadan 30 ga yaqin san’atkorlarni jalb qildi.
Ishtirokchilar orasida turkiyalik Gaye Su Akyol va Lalalar kabi yulduzlar bor edi, ularning chiqishlari an’anaviy turk ohanglari bilan uyg‘unlashgan zamonaviy ovozli tajribalar edi. Ularning musiqasi tomoshabinlarni boshqa o‘lchamga olib chiqdi, bu yerda qadimiy motivlar avangard ritmlar bilan uchrashadi.
Fransiyaning «Al-Qasar» guruhi «Muhabbat» sahnasiga rok va arab musiqasini birlashtirgan o‘ziga xos uslubni olib kirdi. Tataristondan mashhur Aigel dueti keldi, u tinglovchilarni rep va elektron musiqaning g‘ayrioddiy aralashmasi bilan hayratda qoldirdi.
Festival, shuningdek, Markaziy Osiyoda allaqachon muxlislar qalbini zabt etgan «Dudeontheguitar» va «Dequine» kabi qozoq musiqachilarining chiqishlari bilan musiqa muxlislarini xursand qildi. Qirg‘izistonni iste’dodli qo‘shiqchi Zere taqdim etdi.
O‘zbekiston nomidan mamlakat musiqa uslublari va an’analarining xilma-xilligini namoyish etgan bir qator ijrochilar ishtirok etdi. Ular orasida Xamdam Sobirov, Toir Asqar va Safo guruhi bor edi, ular dasturga zamonaviy ritmlar bilan uyg‘unlashgan an’anaviy musiqa elementlarini kiritdilar.
MOCFEST bosh sahnasidagi har bir chiqish san’atkorlarning madaniy xilma-xilligi va ijodiy salohiyatini aks ettiruvchi katta musiqa bayramining bir qismi bo‘ldi.
