O‘zbekiston va Qozog‘iston ombor maydonining narxi bo‘yicha Dubay va Manchesterni ortda qoldirdi
Qozog‘iston va Markaziy Osiyoning boshqa mamlakatlarida ombor maydonlarining keskin tanqisligi ijara narxining juda yuqori bo‘lishiga olib keladi. IBC hisobotiga ko‘ra, Markaziy Osiyo davlatlari narx bo‘yicha allaqachon bir qancha rekordlarni o‘rnatib, hattoki eski dunyoning port poytaxtlarini ham ortda qoldirdi.
«Oxirgi ma’lumotlarga koʻra, Toshkent va Olmaota shaharlarida oʻrtacha narx ko‘rsatkichi har kvadrat metr uchun $150 dan yuqoriligicha qolmoqda. Bu Dubay yoki Manchesterdagi narxdan qariyb 15%, Moskva viloyatidan esa 60% qimmatroqdir», deydi Stanislav Axmedzyanov.
Shu bilan birga, Qirg‘iziston ham O‘zbekiston va Qozog‘istondan qolishmaydi. Omborlarda tovarlarni saqlash narxi (kv m uchun yiliga $114) bo‘yicha Myunxen yoki Bristol bilan bir toifada. Yevropa Ittifoqining eng yirik portlari (shu jumladan, Rotterdam va Antverpen), Sharqiy Yevropa mamlakatlari va sobiq SSSRning Transkavkaz respublikalarini narx bo‘yicha ortda qoldiradi.
Tanlovning kamligi va yuqori narxlar ba’zi ijarachilarni tushkunlikka solmoqda. Shu bilan birga, ular investorlar uchun g‘ayrioddiy foydali shart-sharoitlarni yaratmoqdalar. Yiliga o‘rtacha 17-20% daromad bilan sarflangan mablag‘lar besh-olti yildan keyin qaytariladi.
“Ombor segmentidagi tanqislik o‘n yilgacha bo‘lgan doimiy shartnomalar tendentsiyasining paydo bo‘lishiga olib keldi. Boshqacha qilib aytganda, investor shartnoma muddati tugashidan ancha oldin sarmoyani qoplash imkoniyatiga ega bo‘ladi. Boshqa hech bir segmentda bunday uzoq muddatli shartnomalar qo‘llanilmaydi», deya tushuntirdi u.
Ushbu vaziyatning yana bir natijasi, ishlab chiquvchi ma’lum bir mijoz uchun kompleks qurganda Built-to-Suit (BTS, ya’ni moslashtirib qurish) formatining mashhurligi edi. Ijarachi dastlab uzoq muddatli majburiyatlarga rozi bo‘ladi, bu esa egasini 100 % yashash va barqaror daromadni kafolatlaydi. Bugungi sharoitda potensial mijozlar auditoriyasining 93% BTS usulini ma’qul ko‘rmoqda.
Eslatib o‘tamiz, avvalroq O‘zbekistonda omborxonalarni ijara narxi qimmatlashayotgani haqida yozgan edik.
