2024-yilgi «Yil odami» mukofoti uchun 10 nafar nomzodlar e’lon qilindi
Time jurnali tomonidan taqdim etiladigan «Yil odami» mukofoti uchun 2024-yilgi nomzodlarning 10 kishidan iborat ro‘yxati e’lon qilindi. Bu haqda Time rasmiy sahifasida ma’lum qilindi.
Mukofot 1927-yildan beri har yili dunyoga ijobiy yoki salbiy jihatdan eng katta ta’sir ko‘rsatgan shaxs, guruh yoki tushunchalarga topshiriladi.
Bu yilgi nomzodlar orasida AQSh Respublikachilar partiyasi vakili va saylangan prezident Donald Trump hamda saylovlarda unga yutqazgan Demokratik partiya nomzodi Kamala Harris, Isroil bosh vaziri Benjamin Netanyaxu, Meta rahbari Mark Tsukerberg, Meksika tarixidagi birinchi ayol prezident Klaudiya Sheynbaum, AQSh Federal Rezerv rahbari Jerome Pauell, va podkast boshlovchisi Jo Rogan kabi taniqli shaxslar ham kiritilgan.
2024-yil 21-iyul tuni prezident Jo Bayden o‘zining prezidentlik kampaniyasini yakunlayotganini e’lon qilib, Demokratik partiya nomzodligi uchun Vitse-prezident Kamala Harrisni qo‘llab-quvvatladi. Shundan so‘ng Harris AQSh tarixidagi birinchi ayol prezident bo‘lishga intilgan 107 kunlik favqulodda saylov kampaniyasini boshladi.
Uels malikasi Keyt Middlton joriy yilda xalqaro e’tiborni tortib, mashhurlar uchun maxfiylik va sog‘liq muammolari haqida munozaralar uyg‘otdi. Middlton ilgari 2013-yilda TIME jurnali tomonidan «Eng ta’sirli 100 shaxs» ro‘yxatiga kiritilgan va 2011-yilda «Yil odami» unvoni uchun nomzod bo‘lgan edi.
Ilon Mask uzoq vaqtdan beri innovatsion disruptor sifatida tanilgan. Onlayn to‘lovlardan tortib, elektr transport vositalari va tijorat kosmik sohasigacha, Tesla bosh direktori sanoatni tubdan o‘zgartirdi. 2022-yilda u Twitter ijtimoiy tarmog‘ini sotib olib, uni 2023-yilda X nomi bilan qayta yaratdi.
Ammo 2024-yil Mask uchun siyosatga kirib borish yili bo‘ldi. Forbes ma’lumotlariga ko‘ra dunyoning eng boy insoni bo‘lgan Mask, Trampni qo‘llab-quvvatladi, mitinglarda ishtirok etdi, X platformasida Trampga ijobiy qarashlarni targ‘ib qildi va unga prezidentlik dasturini tuzishda yordam berdi.
Rossiyalik iqtisodchi Yuliya Navalnaya 2024-yilda katta e’tibor qozondi, chunki uning eri va mamlakatning yetakchi muxolifati Aleksey Navalny fevral oyida vafot etdi. Navalnaya erining qamoqdagi o‘limidan so‘ng, uning ishini davom ettirishni va’da qildi. U Rossiya prezidenti Vladimir Putinni erini o‘ldirishda ayblab, Ukrainadagi urush davom etar ekan, dunyo rahbarlari, jumladan, prezident Bayden bilan uchrashdi.
Isroil bosh vaziri Benjamin Netanyahu 2024-yilda eng ta’sirli va munozarali dunyo rahbarlaridan biri bo‘ldi. 2023-yil 7-oktabrda Isroilga qarshi hujum uyushtirgan va 1,200 kishini o‘ldirgan Hamasga qarshi urushga tanqidlar bo‘lishiga qaramay Netanyahu G‘azo hududidagi harbiy hujumni davom ettirdi, natijada G‘azo sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, qurbonlar soni 44,056 ga yetdi.
Jerome Powell 2018-yildan buyon AQSh Federal Rezervining raisi lavozimida ishlamoqda, Trump va Biden administratsiyalari davrida xizmat qilgan. Rais sifatida u iqtisodiyotni boshqarib kelmoqda, bu esa 2024-yilgi saylovlarda saylovchilarning eng muhim masalasi sifatida belgilandi. Garchi Powellni Tramp nomzod qilib ko‘rsatgan bo‘lsa-da, saylangan prezident birinchi muddatida Federal Rezervni bir necha bor tanqid qilib, foiz stavkalarini juda yuqori deb ayblagan.
Podkaster Joe Rogan 2024-yilda katta muvaffaqiyatga erishdi. Uning Joe Rogan Experience podkastida u joriy voqealar, komediya, siyosat va boshqa ko‘plab mavzularni muhokama qiladi. Besh yildan beri Spotify’dagi eng yaxshi podkast bo‘lib kelmoqda va har bir epizodda o‘rtacha 11 mln tinglovchini jalb qiladi.
Oktabr oyida Klaudia Sheinbaum Meksikaning birinchi ayol prezidenti sifatida tarix yozdi. U chap qanotdagi siyosatchi bo‘lib, mamlakatning 200 yildan ortiq mustaqillik tarixida birinchi yahudiy lideri sifatida tanildi. Sheinbaum o‘zining saylovoldi kampaniyasini kambag‘allar uchun kurashishga bag‘ishladi va uning prezidentlikka kelishi vaqtida Meksika iqtisodiy inqiroz va tashkil etilgan jinoyatchilikning o‘sishi kabi muammolar bilan yuzlashmoqda.
Siyosiy qayta tiklanish natijasida Donald Tramp 2024-yilgi saylovda g‘alaba qozondi. Bu orqali u AQSh tarixidagi eng yoshi katta prezident bo‘ladi va bu yil boshida Nyu-York sudida 34 ta firibgarlik aybi bilan hukm qilingan, shu bilan u prezidentlikka saylangan birinchi hukmli jinoyatchiga aylandi. 2024-yilgi kampaniyasida u iqtisodiyot va chegaralarni asosiy ustuvor vazifalar sifatida belgiladi. Prezidentlikka kelgach, u ishni AQShning asosiy savdo hamkorlariga — Meksika, Kanada va Xitoyga — tariflar o‘rnatishdan boshladi.
Mark Zuckerberg bu yil diqqat markazida bo‘ldi. Chunki Meta kompaniyasining milliarderi boshqaruvidagi kompaniya, Facebook, Instagram va boshqa platformalarni o‘z ichiga olgan Meta, hukumatning jiddiy tekshiruvlariga duch keldi. Forbes hisoblashicha, dekabr oyida Zuckerbergning sof boyligi $210 mlrdga yetdi va bu uni dunyodagi to‘rtinchi eng boy odamga aylantirdi.
Eslatib o‘tamiz, avvalroq Daniyalik Viktoriya Kjaer «Koinot go‘zali 2024» tanlovida g‘olib bo‘lgani haqida yozgan edik.
