O‘zbekiston bozorida 2025-yil holatiga ko‘ra benzinli avtomobillar orasida foydalanish xarajatlari nihoyatda muhim masala bo‘lib qolmoqda. Kursiv Uzbekistan nashrining ushbu maqolasida aynan shahar va yo‘l rejimidagi yonilg‘i sarfi, texnik xizmat ko‘rsatish xarajatlari hamda ehtiyot qismlarning narxi va mavjudligi jihatidan past xarajatli avtomobillar tahlil qilinadi.
Keltirilgan mashinalar kichik yoki o‘rta o‘lchamli bo‘lib, ularning yonilg‘i sarfi past va konstruktsiyasi oddiyligi tufayli foydalanish xarajatlari ham nisbatan kam.
Chevrolet Spark
Bu shahar ichida harakatlanishga mo‘ljallangan ixcham hachbek. U 1.2 litrli benzin dvigatelga ega bo‘lib, yonilg‘i sarfi juda tejamkor. Spark shahar sharoitida taxminan 6–7 l/100 km, trassada esa 5–6 l/100 km benzin ishlatadi. Bu ko‘rsatkichlar Spark’ni shaharda arzon xarid qilish imkoni beradigan avtomobilga aylantiradi. Bunday kam sarfga ega bo‘lishi tufayli Spark egasi har oy kamroq yonilg‘i to‘laydi.
Texnik jihatdan Spark’ning qurilmasi sodda – u mexanik uzatish qutisi va oddiy dvigatelga ega. Shuning uchun uning texnik xizmat ko‘rsatish xarajatlari ham nisbatan past bo‘ladi. Shuningdek, UzAuto Motors rasmiy saytiga ko‘ra Spark uchun original ehtiyot qismlar ishlab chiqariladi. Ya’ni ushbu modelning zarur detallari mahalliy bozorga mo‘ljallangan, ularni topish oson va narxi arzon. Chevrolet Spark benzin sarfi va texnik xizmat bo‘yicha tejashni istagan haydovchilar uchun qulay tanlov bo‘lishi mumkin.
Chevrolet Nexia 3
Ushbu model O‘zbekistonda keng tarqalgan kompakt sedan. Nexia R3’ga 1.5 litrli dvigatel o‘rnatilgan. Bu model shahar ichida 7–8 l/100 km, trassada esa 6–7 l/100 km atrofida yonilg‘i sarflaydi. Bu ko‘rsatkich ham yaxshi tejamkorlikni ko‘rsatadi. Unga 100 km yo‘l bosish uchun o‘rtacha 7–8 litr benzin kifoya qiladi.
Nexia R3 ham UzAuto Motors tomonidan O‘zbekistonda yig‘ilar edi, shuning uchun uning ehtiyot qismlari mahalliy ishlab chiqariladi. Buning sababi – Nexia R3 va eski Nexia modellari uchun bozor bo‘yicha zarur detallarning barchasi yetkazib beriladi. Shu bois, bunday avtomobilni servis qilish xarajatlari arzon va qulay. Masalan, dvigatelning keng sotiladigan qismlari va filtrlari O‘zbekistonda keng tarqalgan bo‘lib, narxi ham pastroq. Umuman olganda, Nexia R3 oddiy mexanik konfiguratsiyaga ega bo‘lgani uchun texnik xizmat ham oson.
Chevrolet Damas
Bu kichik mikroavtobuslar to‘plami bo‘lib, Damas yo‘lovchi versiyasida, Labo esa ochiq yuk maydoniga ega modellashtirilgan. Ularning dvigateli kichik (0.8 L) va konstruktsiyasi an’anaviy sxemaga ega. Damas shahar sharoitida taxminan 7–8 l/100 km, trassada esa 6 l/100 km atrofida benzin sarflaydi. Bu darajadagi yonilg‘i sarfi ham iqtisodiy toifaga kiradi. Ayniqsa oddiy tuzilishdan kelib chiqqan holda.
Damasning oddiy tuzilishi va kam quvvatli dvigateli tufayli texnik xizmat ko‘rsatish xarajatlari juda past ekani ma’lum. Ya’ni qo‘shimcha murakkab tizimlarsiz ishlaydigan bu mikroavtobusni texnik kuzatib borish va kichik ta’mirlar qilish ancha oson. Shuningdek, Damas (hamda Labo) uchun ehtiyot qismlar mahalliylashtirilgani sababli ularni topish muammosi yo‘q. UzAuto Motors ushbu modelni bir necha yillar davomida sotib kelayotgani tufayli uning barcha detal-jihatlari bozor bo‘ylab tez-tez uchraydi.
Chevrolet Gentra
Ushbu model o‘rta sinf sedan bo‘lib, 1.5 L benzinli dvigatelga ega. Gentra shahar sharoitida taxminan 8–9 l/100 km, trassada esa 6–7 l/100 km yonilg‘i sarflaydi. Gentra ham bir vaqtlar O‘zbekistonda yig‘ilgan model hisoblanib, uning ehtiyot qismlari UzAuto Motors tomonidan taqdim etiladi. Bu ham uning xizmat xarajatlarini pasaytiradi. Shu bilan Gentra yonilg‘i sarfi va ta’mirlash xarajatlari nuqtai nazaridan ham ixcham sedan sifatida ma’qul hisoblanadi.
Chevrolet Cobalt
Chevrolet Cobalt – 1,5 litrli, 4 silindrli, 16 klapanli benzinli dvigatelga ega oila uchun qulay sedan. U 5 pog‘onali mexanik yoki 6 pog‘onali avtomatik uzatmalar qutisi bilan ta’minlangan.
Uning dvigatel quvvati 106 ot kuchi (79 kVt) ni tashkil etadi. Maksimal aylantiruvchi momenti 134 Nm (4000 ayl./min) ga teng. Yonilg‘i sarfi shaharda mexanik uzatmada 8,4 L/100 km, avtomat uzatmada esa 10 L/100 km atrofida. Shahar tashqarisida esa mos ravishda 6,2 va 6,7 L/100 kmni tashkil etadi.
Chevrolet Cobalt mahalliy zavodda ishlab chiqariladi. Shuning uchun modelning ehtiyot qismlarini nisbatan past narxga xarid qilish mumkin.
Yuqorida sanab o‘tilgan Chevrolet Spark, Nexia R3, Damas va Gentra modellarining barchasi benzin sarfi bo‘yicha past ko‘rsatkichga ega hamda mexanik jihatdan sodda ekanligi bilan ajralib turadi. Ularning ehtiyot qismlari mahalliy bozorda ishlab chiqarilgani sababli zarur detallarning narxi arzon va ularni topish oson.
Qayd etish joizki, mahalliy bozorga import qilinayotgan avtomobillarning yonilg‘i sarfi past bo‘lgani bilan unga ko‘rsatiladigan texnik xizmat va ehtiyot qismlarining narxi ancha yuqori.
Eslatib o‘tamiz, Kursiv Uzbekistan nashri Chevrolet Damas avtomobilining kamchiliklari haqida maqola e’lon qilgan edi.
