Namanganda o‘tkazilayotgan «Kambag‘allikdan farovonlik sari» III xalqaro forumida mutaxassislar O‘zbekiston kelgusi yili aholini ro‘yxatga olish tadbiridan so‘ng ijtimoiy siyosatni qayta ko‘rib chiqishga tayyorlanishi zarurligini alohida ta’kidladi. Bu haqda Kursiv Uzbekistan muxbiri xabar bermoqda.
Forum muhokamalarida demografik jarayonlarga ham alohida e’tibor qaratildi. Xususan, yoshlar sonining ortishi va keksa fuqarolar ulushining ko‘payishi O‘zbekistonning rivojlanish ustuvorliklarini qayta belgilashga olib kelishi mumkinligi ta’kidlandi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining aholi fondining (UNFPA) Sharqiy Yevropa va Markaziy Osiyo bo‘yicha mintaqaviy direktori Florens Bauer Markaziy Osiyo o‘ziga xos demografik chorrahada joylashganini ta’kidladi.
«Aholining uchdan bir qismi 15 yoshgacha bo‘lganlar bo‘lib, kutilayotgan umr ko‘rish davomiyligi izchil o‘sib bormoqda. Bu ham imkoniyat, ham muammo tug‘diradi. Ushbu demografik imkoniyat oynasidan foydalanish uchun inson kapitaliga, sifatli ta’limga, sog‘liqni saqlashga, ayollar va yoshlarning huquq va imkoniyatlarini kengaytirishga sarmoya kiritish muhim ahamiyatga ega», dedi u.
Bauer bunday holatlar «abadiy emas»ligini ta’kidlab, ishonchli ijtimoiy himoya tizimlari va ma’lumotlar bilan qo‘llab-quvvatlangan, insonlarga yo‘naltirilgan va gender jihatlarini hisobga oladigan siyosatni ishlab chiqishga chaqirdi.
Prezidenti huzuridagi Strategik islohotlar agentligi direktorining birinchi o‘rinbosari Abdulla Abduqodirov hozirgi statistika aholi dinamikasidagi o‘zgarishlarning haqiqiy ko‘lamini yashirayotganini ta’kidladi.
«Aholini ro‘yxatga olish oxirgi marta 1989-yilda o‘tkazilgan. O‘zbekistonda qancha odam doimiy yashashi, qancha odam chet elda ishlashi, aholi shahar va qishloq o‘rtasida qanday taqsimlanishini bilishimiz kerak», dedi u.
Abduqodirovning so‘zlariga ko‘ra, migratsiya va jadal urbanizatsiya allaqachon mehnat bozorlarini o‘zgartirmoqda, ko‘plab qishloq maktablari va bolalar bog‘chalari yomon infratuzilmadan aziyat chekmoqda, ularning uchdan bir qismi esa hatto oddiy suv ta’minotiga ega emas.
Shuningdek, u aniq ma’lumotlarsiz ta’lim, pensiya yoki sog‘liqni saqlash kabi kelajakdagi ijtimoiy ehtiyojlarni rejalashtirish mumkin emasligi haqida ogohlantirdi.
«Aholini ro‘yxatga olish natijalari olinganda, butun ijtimoiy siyosatni qayta ko‘rib chiqish kerak bo‘ladi. Biz aholining eng zaif qatlamlari qayerda yashashini va davlat investitsiyalari birinchi navbatda qayerda zarurligini bilishimiz kerak», dedi u.
Ikkala ma’ruzachi ham aholini ro‘yxatga olish shunchaki statistik tadqiqot emasligini ta’kidladi. U pensiya islohoti va keksalardan tortib yoshlar bandligi hamda gender tengligigacha bo‘lgan keng ko‘lamli masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qilish uchun asos bo‘ladi. Ular O‘zbekistonning o‘z siyosatini ushbu o‘zgarishlarga moslashtira olishi mamlakatning demografik o‘zgarishlarni haqiqiy farovonlik omiliga aylantira olishini belgilab berishini ta’kidladi.
Avvalroq Kursiv Uzbekistan aholi va qishloq xo‘jaligini ro‘yxatga olish yili ma’lum bo‘lgani haqida yozgandi.
