KFC 2025-yil yanvar – avgust oylarida Evosni ortda qoldirdi
2025-yilning yanvar – avgust oylarida O‘zbekistonda umumiy ovqatlanish korxonalari tomonidan qariyb 1,1 trillion so‘m soliq to‘langan bo‘lib, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 29 foizga ko‘pdir. Bunday ma’lumotlarni Davlat soliq qo‘mitasi e’lon qildi.
| Ko‘rsatkich | 2024-yil | 2025-yil | O‘zgarish |
|---|---|---|---|
| Yuridik shaxslar soni | 19 443 | 20 163 | +3,7% |
| Tovar aylanmasi (trln so‘m) | 9,36 | 12,78 | +36,4% |
| To‘langan soliqlar (trln so‘m) | 0,85 | 1,10 | +29,3% |
| Soliq imtiyozlari (mlrd so‘m) | 151,1 | 118,6 | −21,5% |
Ko‘rsatkichlarning o‘sishi soliq imtiyozlarining qisqarishi bilan birga kechmoqda. Ularning umumiy hajmi beshdan bir qismga kamaydi. Bu shuni ko‘rsatadiki, tushumlarning ko‘payishi imtiyozlar hisobiga emas, balki real tovar ayirboshlashning o‘sishi va biznesni qonuniylashtirish hisobiga ta’minlangan.
Eng yirik soliq to‘lovchilarning TOP – 20 taligi o‘z mavqeyini mustahkamladi
20 ta eng yirik kompaniyalar ulushiga sohadagi barcha soliqlarning 19,4 foizi to‘g‘ri keladi, bir yil avval bu ko‘rsatkich 17,1 foizni tashkil etgan. Ushbu korxonalarning jami tovar aylanmasi 2,87 trln so‘mni, to‘langan soliqlar miqdori esa 213,3 mlrd so‘mni tashkil etdi.
| Ko‘rsatkich | 2024-yil | 2025-yil | O‘zgarish |
|---|---|---|---|
| Tovar aylanmasi (trln so‘m) | 2,08 | 2,87 | +38% |
| To‘langan soliqlar (mlrd so‘m) | 145,3 | 213,3 | +46,8% |
| Soliq imtiyozlari (mlrd so‘m) | 38,5 | 31,1 | −19,2% |
| Soliqlarning umumiy hajmidagi ulushi | 17,1% | 19,4% | +2,3 f.p. |
Shunday qilib, yirik o‘yinchilar soliq tushumlarining asosiy drayverlariga aylanadi, shu bilan birga, imtiyozlarga kamroq bog‘liqlikni namoyish etadilar.
| Soliq turi | 2024-yil | 2025-yil | O‘zgarish |
|---|---|---|---|
| QQS (Qo‘shilgan qiymat solig‘i) | 61,4 | 88,9 | +44,8% |
| JShODS (Jismoniy shaxslar daromad solig‘i) | 45,0 | 59,1 | +31,3% |
| Foyda solig‘i | 32,9 | 36,6 | +11,2% |
| Ijtimoiy soliq | — | 26,0 | — |
| Boshqa soliqlar | 6,0 | 2,7 | −55% |
O‘sishning asosiy drayverlari – QQS va jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i. Bu quyidagilarni aks ettiradi:
- xodimlar soni va ularning rasmiy daromadlari o‘sishi;
- tarmoq operatorlari va franchayzing brendlarini faollashtirish;
- qonuniy sotuvlar va naqd pulsiz hisob-kitoblar hajmini oshirish;
- Bozor yetakchilarining almashinuvi
- 2025-yilda yetakchilik 62,4 milliard so‘m soliq to‘lagan International Foodchain (KFC franshizasi) kompaniyasiga o‘tdi. Ikkinchi o‘rinda bir yil avval reytingda yetakchilik qilgan Mak Food Servis (Evos) 43,9 mlrd soliq to‘lagan.
TOP – 20 ning yangi ishtirokchilari orasida FeedUp Eco, Bellissimo Pizza International, The Choyxona Group, Dodo Pizza Tashkent, Real Business Trade va Sam Agro Star bor.
Euro Asia Lider Service, Good Food Catering va Sedmoe Nebodan quyi ligaga tushib ketishdi.
Bu raqobatning kuchayishi va sohadagi tarkibiy o‘zgarishlardan dalolat beradi: bozor yanada xilma-xil bo‘lib bormoqda, umumiy ovqatlanishning yangi tarmoqlari va shakllari paydo bo‘lmoqda.
