Tracker O‘zbekiston ko‘chalarida ko‘p uchraydigan modellardan biridir. Yanvar – oktabr oylarida 37 ming dona sotilgan. Kursiv Uzbekistan nashri Chevrolet Tracker avtomobili tez eskirmasligi uchun nimalar qilish kerak degan savolga javob beradi.
Mundarija:
Texnik xizmat ko‘rsatish
Avtomobilni uzoq xizmat qilishi uchun dvigatel moyi va moy filtri ishlab chiqaruvchi belgilagan vaqtda muntazam almashtirib turilishi kerak. Toza moy ichki ishqalanishni kamaytiradi. Dvigatel silliq ishlaydi. Uning xizmat muddati uzayadi. Moy va filtr vaqtida o‘zgartirilmasa, ichida loy va zarrachalar to‘planadi. Bu qismlarning tez yeyilishiga olib keladi. Dvigatel qizishi yoki shikastlanishi mumkin.
Havo va yonilg‘i filtrlari har texnik xizmat vaqtida tekshirilishi lozim. Kerak bo‘lsa darhol almashtirish lozim. Toza filtr dvigatelga kiradigan havoni tozalaydi. Yonilg‘i tejalishiga yordam beradi. Iflos filtr motorning quvvatini pasaytiradi. Yonilg‘i sarfi ko‘payadi.
Shinalarning bosimi va umumiy holati doim tekshirib turilishi zarur. Shinalarni vaqti-vaqti bilan aylantirish, muvozanatlash va tekislash ularning teng eskirishiga yordam beradi. Mashina yo‘lda barqaror yurib, xavfsizlik oshadi. Shinalar to‘g‘ri parvarish qilinmasa, ular tez eskiradi. Boshqaruv yomonlashadi, yonilg‘i sarfi oshadi.
Chevrolet Tracker uchun belgilangan servis jadvaliga qat’iy amal qilish muhim. Odatda har 10 – 15 ming kmda texnik ko‘rikdan o‘tkaziladi. Ushbu tekshiruv vaqtida moy, filtrlar, tormoz suyuqligi va boshqa tizimlar ko‘zdan kechiriladi. Bu nosozliklarni erta aniqlashga yordam beradi, jiddiy muammolar oldi olinadi. Texnik xizmatga e’tiborsizlik dvigatel va transmissiyaning og‘ir shikastlanishiga olib kelishi mumkin. Ta’mir xarajatlari ancha qimmatga tushadi.
Kuzov va salonni saqlash
Avtomobilni tashqi ta’sirlardan himoyalash uchun uni muntazam yuvib turing. Yumshoq avto-sovun va mikrofiber mato ishlating. Bu chang, tuz va kirni zarar yetkazmasdan tozalaydi. Bo‘yoq qatlami saqlanib qoladi. Yuvilgandan so‘ng mum yoki lok bilan polirovka qiling. Bunda bo‘yoq ustida himoya qatlami hosil bo‘ladi. Namlik va quyosh nurlaridan asraydi. Zang paydo bo‘lishining oldi olinadi. Kuzov yaltiroq ko‘rinishini uzoq vaqt saqlab qoladi. Parvarish bo‘lmasa, mayda tirnalishlar orqali namlik o‘tadi. Zang tez yoyila boshlaydi.
Bo‘yoqda paydo bo‘lgan chizish va dog‘larni vaqtida tuzating. Metall ochiq qolsa, tez oksidlanadi va zanglaydi. Hatto kichik tirnalishlarni ham yopib qo‘yish muhim.
Mashinaning pastki qismiga anti-korroziya qoplamasi surtish ham foydali. Bu suv va yo‘l tuzining metalga ta’sirini kamaytiradi. Qish faslida yo‘ldagi tuz va loy kuzovga jiddiy zarar yetkazishi mumkin. Shu sababli qo‘shimcha himoya muhim hisoblanadi.
Salon tozaligini doimiy nazorat qiling. O‘rindiqlar, gilamchalar va qoplamalarni muntazam changyutkich bilan tozalang. Bu ichki makon qulayligini oshiradi. Ifloslik to‘planishi materiallarning tez eskirishiga olib kelmaydi. Gilamchalarni nam mato bilan artib turing.
Faqat maxsus tozalovchi vositalardan foydalaning. Oqartiruvchi yoki juda kuchli kimyoviy moddalardan saqlaning. Namlikning ichkarida qolishiga yo‘l qo‘ymang. Salonni yaxshilab quritib turing. Panellar va tutqichlarga himoya vositalari surtilsa, yuzalar uzoq vaqt yangi holatda saqlanadi. Aks holda charm va plastik qismlar yorilishi yoki rangini yo‘qotishi mumkin.
Plastik, metall va charm yuzalarni mos parvarish vositalari bilan muntazam tozalab turing. Charm o‘rindiqlarga konditsioner vositalar surtish foydali. Bu material qurib qolishini oldini oladi. Silikon asosidagi vositalar plastikni yorilib ketishdan himoya qiladi. Toza va parvarishlangan salon ichki jihozlarning tez ishdan chiqmasligini ta’minlaydi. Avtomobil ichki ko‘rinishi uzoq yillar chiroyli saqlanib qoladi.
Dvigatel va transmissiyaga g‘amxo‘rlik
Dvigatel va uzatmalardagi har bir ishqalanadigan qism sifatli moy bilan himoyalanishi kerak. Moyni belgilangan vaqtda almashtirib turish muhim. Shunda silindrlar, porshenlar va boshqa yuk ko‘radigan qismlar doim moy qatlami bilan qoplanadi. Ishqalanish kamayadi. Dvigatel barqaror ishlaydi. Qizib ketish xavfi pasayadi. Eski yoki iflos moy ishlatilsa, ichida loy to‘planadi. Detallar tez yeyila boshlaydi. Quvvat kamayadi, dvigatel muddati qisqaradi.
Sovitish tizimini doimiy tekshirib boring. Radiator va antifriz holati nazoratda bo‘lsin. Sovitish suyuqligini ishlab chiqaruvchi tavsiyasiga mos ravishda 2-3 yilda yoki 30 ming kmda bir marta almashtirish kerak. Tizimni yuvib to‘ldirish ichki qoldiqlarni tozalaydi. Toza antifriz motorni qizib ketishdan himoya qiladi. Ichki qismlarda korroziya hosil bo‘lishining oldini oladi. Eskirgan suyuqlik aylanishni sustlashtiradi. Suv nasosiga ortiqcha yuk tushadi. Radiator tiqilib qolishi mumkin. Natijada motor haddan tashqari qizib ketadi.
Transmissiya ham muntazam parvarish talab qiladi. Avtomat yoki mexanik uzatma bo‘lishidan qat’i nazar, moyni vaqtida almashtiring. Avtomat qutisi uchun bu odatda 50 – 75 ming km oralig‘ida amalga oshiriladi. Yangi moy tishli g‘ildiraklar va podshipniklarning silliq ishlashini ta’minlaydi. Uzatish jarayoni yumshoq bo‘ladi. Eskirish sekinlashadi. Tez-tez uzatma zarbasi paydo bo‘lmaydi. Moy almashtirilmasa, qotgan suyuqlik tebranish va uzilishga sabab bo‘ladi. Uzatma qutisi qimmat ta’mirga muhtoj bo‘lib qoladi.
Dvigatel kamarlari doimiy nazoratda bo‘lishi kerak. Vaqt kamari, generator kamari va konditsioner kamarlarini tekshirib turing. Eskirgan yoki bo‘sh kamar o‘z vaqtida almashtirilishi zarur. Kamarning uzilishi sinxron ishlashni buzadi. Aksessuarlar va dvigatel o‘rtasidagi muvofiqlik yo‘qoladi. Bu motor uchun jiddiy nosozliklarga olib kelishi mumkin.
To‘g‘ri haydash odatlari
Tezlikni silliq oshirib, keskin tezlashishdan saqlaning. Birdan tormoz bosish ham tavsiya etilmaydi. Bunday harakatlar dvigatel va transmissiyaga ortiqcha yuk beradi. Qismlar tez eskiradi. Silliq haydash yoqilg‘i sarfini kamaytiradi. Avtomobil uzoq xizmat qiladi. Agresiv boshqaruv esa dvigatel va uzatma resursini sezilarli qisqartiradi.
Qishda mashinani ishga tushirgach, bir necha daqiqa yurgizib turing. Moy sovuqda quyuqlashadi. U bir zumda barcha qismlarga yetib bormaydi. Sovuq motorni darhol zo‘riqtirish metall qismlarning quruq ishlashiga sabab bo‘ladi. Bu eskirishni kuchaytiradi. Issiq yoz kunlarida esa sifatli sintetik moydan foydalanish muhim. Sovutish tizimi ishlashini tekshiring. Yuqori haroratda motor qizib ketmasligi kerak. Haddan ortiq sovuq yoki issiqlik moyning xususiyatlarini buzadi. Bu dvigatel ichki qismlariga zarar yetkazishi mumkin.
Yomg‘ir yoki qorli kunlarda tezlikni pasaytiring. Oldingizdagi mashinadan masofani oshiring. Yo‘llar sirpanchiq bo‘lishi mumkin. Harakatni yanada ehtiyotkor olib boring. Ko‘rish yomonlashsa, faralarni yoqing. Oyna tozalagichlar sozligini tekshiring. Bu choralar yo‘l-transport hodisalari xavfini kamaytiradi. Majinaga ham kam zarar yetadi.
Yoqilg‘i va motor moyi tanlovi
Har doim sifatli va toza yoqilg‘idan foydalaning. Past sifatli benzin yoki dizel dvigatel ichida cho‘kma hosil qiladi. Injektorlar va klapanlar ifloslanadi. Yonish jarayoni buziladi. Quvvat pasayadi. Yoqilg‘i notekis yonadi. Bunday holat qismlarning tez eskirishiga olib keladi. Keyin injektorlarni yoki klapanlarni tozalashga to‘g‘ri keladi. Bu ko‘p vaqt va mablag‘ talab etadi. Sifatli yoqilg‘i motorni optimal ishlashini ta’minlaydi. Filtrlarning xizmat muddatini uzaytiradi.
Motor uchun faqat ishlab chiqaruvchi tavsiya qilgan moydan foydalaning. Moyning SAE va API sinflari mos bo‘lishi kerak. To‘g‘ri tanlangan moy qismlarni bir tekis moylaydi. Ishqalanish kamayadi. Dvigatel qizib ketmaydi. Arzon yoki noto‘g‘ri moy issiqlikda parchalanadi. Filtrni berkitishi mumkin. Metall yuzalarga zarar yetkazadi. Buning oqibatida dvigatel tez ishdan chiqadi. Shuning uchun belgilangan sinfdagi moyni belgilangan vaqtda almashtirib boring. Motor uzoq vaqt silliq va barqaror ishlaydi.
Eslatib o‘tamiz, Kursiv Uzbekistan nashri Chevrolet Damas avtomobilining xavfsizlik ko‘rsatkichlari haqida yozgan edi.
