Britaniyaning neft kompaniyasi Turkmanistonni sudga berdi

Buyuk Britaniyaning Buried Hill Energy neft va gaz kompaniyasining Turkmanistondagi sho‘ba korxonasi Buried Hill Serdar Limited tomonidan Turkmanistonga qarshi Investitsiya nizolarini hal qilish bo‘yicha xalqaro markazga (ICSID) da’vo arizasi berildi.

Ish 2025-yil 12-avgustda ro‘yxatga olingan. 2007-yildan beri kompaniya Kaspiy dengizidagi bahsli Serdar neft va gaz kondensati konini o‘rganib kelmoqda. Xalqaro arbitrajda Turkmanistonni Amerika yuridik firmasi himoya qilmoqchi. ICSID veb-saytida hali hech qanday ish materiallari e’lon qilinmagan.

Hamkorlikning boshlanishi

2007-yil noyabr oyida Buried Hill Turkmaniston hukumati bilan hamkorlikni boshladi va Kaspiy dengizidagi yirik Serdar neft konini o‘z ichiga olgan III blok hududini qidirish uchun litsenziya oldi. Biroq Turkmaniston va Ozarbayjon o‘rtasidagi dengiz chegarasida joylashgan bu kon uzoq vaqtdan beri ikki mamlakat o‘rtasidagi nizo mavzusi bo‘lib kelgan. Ozarbayjonda bu kon Kapaz nomi bilan tanilgan. Uning atrofidagi nizolar va umuman Kaspiy dengizining bo‘linishi hatto o‘sha paytdagi Turkmaniston prezidenti Saparmurat Niyozovning 2002-yilda Ashxobodda bo‘lib o‘tgan davlat rahbarlarining birinchi sammitida Kaspiydan qon hidi keladi degan iborani aytishigacha olib kelgan.

Buried Hill konining bahsli maqomi tufayli hech qanday burg‘ulash ishlari olib borilmagan. 2012-yil iyun oyida Ozarbayjon chegarachilari turkman tadqiqot kemasining konda seysmik qidiruv ishlarini olib borishiga to‘sqinlik qildi.

2021-yilning boshida Turkmaniston va Ozarbayjon rahbarlari ushbu konning uglevodorod resurslarini birgalikda qidirish, o‘zlashtirish va ekspluatatsiya qilish bo‘yicha o‘zaro anglashuv to‘g‘risida kelishuvga erishdi va konga «Do‘stlik» nomi berildi.

Avvalroq «Kursiv» qozog‘istonlik neft va gaz bo‘yicha mutaxassis Asqar Ismoilov beshta mamlakatning milliy gaz uzatish tizimlarini Markaziy Osiyo birlashgan energetika tizimi (MOBET)ga o‘xshash yagona tarmoqqa birlashtiradigan Markaziy Osiyo gaz halqasini yaratishni taklif qilgani haqida yozgandi.

Shuningdek, O‘zbekiston 2025-yilda gaz importini kamaytirib, eksportni oshirgani haqida xabar berilgandi.