Noqonuniy qurilish: ommaviy tekshiruvlar uy-joy bozoriga qanday ta’sir qiladi va xaridorlar nima qilishi kerak

O‘zbekistonda noqonuniy qurilgan 38 mingga yaqin xonadon aniqlangani ko‘chmas mulk bozoriga qanday ta’sir ko‘rsatishi haqida Golden House kompaniyasining korporativ kommunikatsiyalar bo‘yicha direktori Azad Karriyev fikr bildirdi
Golden House korporativ kommunikatsiyalar direktori
Foto: Unsplash

Noqonuniy uy-joylarning ommaviy ravishda aniqlanishining ham ijobiy, ham salbiy tomonlari bor.

Salbiy tomoni shundaki, bu, albatta, bozorga bo‘lgan ishonchga ta’sir qilmoqda: uy sotib olishni ko‘rib chiqayotgan potensial xaridorlar ehtiyotkorroq bo‘lib bormoqda. Bu ehtiyotkorlik nafaqat kichik quruvchilarga, balki yirik quruvchilarning loyihalariga, hatto ko‘p yillik tajribaga ega bo‘lganlarga ham tegishli.

Ijobiy tomoni shundaki, amaldagi qoidalar va standartlarga javob bermaydigan loyihalarni aniqlash bo‘yicha tizimli sa’y-harakatlar bozor xavfsizligini yaxshilaydi va qurilish sifati bilan bog‘liq potensial fojialarning oldini oladi.

Bundan tashqari, bu uzoq muddatli shaffoflikni ta’minlaydi: obro‘li quruvchilar qoidalarga qat’iy rioya qilishga rag‘batlantiriladi va xaridorlar mulklarni sinchkovlik bilan tekshirishni boshlaydi, bu esa qonuniy uy-joylarga bo‘lgan ishonchni mustahkamlaydi va ko‘chmas mulk bozorini yanada barqaror qiladi.

Yangi binoda kvartira sotib olishdan oldin qanday hujjatlar va omillarni tekshirish kerak

Kvartira sotib olayotganda, quruvchini va mulkning hujjatlarini diqqat bilan tekshirish muhimdir. Avvalo, kompaniyaning obro‘siga e’tibor bering: u qancha turar joy majmualarini qurgan va qancha vaqtdan beri faoliyat yuritib kelmoqda.

Quruvchining hujjatlarini, avvalo, qurilishning qonuniyligini tasdiqlovchi qurilish ruxsatnomasini (QR) tekshirish kerak.

Savdo menejeri bilan uchrashganda, hujjatning mavjudligi va amal qilish muddatiga e’tibor berib, uni ko‘rsatishni so‘rashni unutmang.

Keyingi muhim hujjat – bu loyiha pasporti bo‘lib, unda loyiha haqida batafsil ma’lumotlar: turar joy majmuasining tavsifi, quruvchi haqida ma’lumot va qurilishni tugatish sanalari mavjud. U odatda to‘g‘ridan to‘g‘ri qurilish maydonchasiga joylashtiriladi.

Shuningdek, quruvchining yerga egalik qilish huquqiga ega ekaniga ishonch hosil qiling: kompaniya yerga egalik qiluvchi va uni tasdiqlovchi hujjatlarga ega bo’lishi kerak. Ushbu jihatlarni tekshirish sotib olish xavfini sezilarli darajada kamaytiradi va sizga xavfsiz va ishonchli mulkni tanlashga yordam beradi.

Yangi qurilish bozorida xaridorlar xavfsizligi va shaffoflikni ta’minlash yo‘llari

Ko‘chmas mulk bozorini noqonuniy yangi binolardan tozalash kompleks yondashuvni talab qiladi.

Mavjud qonunchilik bazasi allaqachon davlat va xaridorlar tomonidan samarali nazorat qilish uchun yetarli vositalar to‘plamini taqdim etadi. Biroq, amalda, ma’lumotlarning ijrosi va ularga kirish imkoniyati bilan bog‘liq muammolar saqlanib qolmoqda: hamma fuqarolar ham mulkning qonuniyligini qayerda va qanday tekshirishni tushunmaydi va bu vositalar har doim ham shaffof va foydalanuvchilar uchun qulay emas.

Fuqarolarning huquqiy himoyasini kuchaytirish ham muhim ahamiyatga ega. Avvalo, eskrou-hisoblarni joriy etish zarur: bunda xaridorlarning mablag‘lari qurilish yakunlangunga qadar bankda saqlanadi. Bu esa quruvchi majburiyatlarini bajarmagan taqdirda xavflarni sezilarli darajada kamaytiradi.

Shuningdek, quruvchilar reytingi tizimini rivojlantirish va halol kompaniyalarni rag‘batlantirish lozim. Bu xaridorlarga ishonchli loyihalarni tanlashda yo‘l-yo‘riq bo‘lib xizmat qiladi, mas’ul developerlarga esa bozorda qo‘shimcha ustunliklar beradi.

Nihoyat, tushuntirish va xabardorlik ishlarini kuchaytirish muhim: onlayn platformalardan keng foydalanish imkoniyati va axborot kampaniyalari fuqarolarga yangi qurilishlar hamda quruvchilarning hujjatlarini xavfsiz tarzda tekshirishga yordam beradi.

Ushbu choralar birgalikda amalga oshirilsa, shaffof va xavfsiz bozorni yaratadi, quruvchilarga bo‘lgan ishonchni oshiradi va noqonuniy qurilish xavfini kamaytiradi.

Mavzu bo'yicha materiallar