Ramazon oyida sog‘likka zarar keltirmasdan qanday ro‘za tutish kerak
«Kursiv» Ramazon uchun to’g’ri taomni qanday tanlash, saharlik va iftorlik uchun nima pishirish va qanday ovqatlardan voz kechish kerakligini o’rganib chiqdi.
Ramazonda ro’za tutish: tanaga ta’siri
Muborak Ramazon oyi odamlarning turmush tarziga o‘zgartirishlar kiritishi muqarrar. Dindorlar kunduzi ro’za tutishadi va quyosh botgandan keyin ovqatlanadilar.
Odatiy ovqatlanish jadvalini o’zgartirish o’z-o’zidan tana uchun jiddiy sinov bo’lib, ko’pchilik uchun psixologik noqulaylik tug’diradi. Bu ovqatni ochligimiz uchun emas, balki stressni «yeyish» uchun iste’mol qilsak, majburiy ortiqcha ovqatlanish deb ataladigan narsaga olib keladi. Natijada biz semirib ketamiz.
Kun davomida suvni yo’qotmaslik uchun biz odatdagi jismoniy faoliyatimizni rad etishga yoki kamaytirishga majburmiz: biz kamroq yuramiz, sayr qilish va sportni kamaytiramiz. Bu ham ortiqcha vazn ortishiga olib keladi, bu esa yurak-qon tomir tizimiga zo’riqish keltiradi.
Biroq, agar siz to’g’ri va ongli ravishda ro’za tutsangiz, tadqiqotchilarning fikriga ko’ra, bunday ro’za tanaga foyda keltiradi. Oddiy hayotda tanamiz ko’pincha juda ko’p kaloriya oladi. Qayta tiklash kabi muayyan funksiyalarni bajarishga to’sqinlik qilishi mumkin bo’lgan narsa shu. Bu nomutanosiblik ro’za tutganimizda tuzatiladi.
Qanday qilib to’g’ri ro’za tutish kerak: diyetologdan maslahat
Ro’za paytida uchta oddiy qoidaga rioya qilish muhimdir:
- Ortiqcha ovqatlanmang: tana kerakli miqdorda ozuqa moddalarini olishi kerak. Agar me’yoringizni aniqlash qiyin bo’lsa, siz kaloriya kalkulyatoridan foydalanishingiz mumkin.
- Ramazon oyida ovqatlanish muvozanatli bo’lishi kerak. U 25-30% protein, 40-50% uglevodlar va 25-30% yog’lardan iborat bo’lishi kerak.
- Suvsizlanishdan saqlaning. Ovqatlanish uchun ajratilgan vaqt davomida suv balansini to’ldirish muhimdir. Og’irligingizni 30 millilitrga ko’paytirib, tanangizga kerak bo’lgan suyuqlik miqdorini hisoblashingiz mumkin. Ya’ni, o’rtacha kattalar quyosh botgandan keyin va quyosh chiqishidan oldin 2-2,5 litr suv ichishi kerak.
Saharlik va iftorlikda nima yeyish kerak
Ramazon oyida ikki marta ovqatlanishga ruxsat beriladi: tongdan oldin nonushta (saharlik) va shom namozidan keyin kechki kechki ovqat (iftor).
Ovqat kechga qaraganda erta tongda yaxshiroq hazm qilinadi, shuning uchun nonushtaga e’tibor bering.
Nonushta oqsillar, uglevodlar va yog’lardan iborat bo’lishi kerak. To’liq donli bo’tqa, tuxum, tvorog va mussli mos keladi. Siz yong’oq yoki urug’larni qo’shishingiz mumkin – ular yetarli kaloriya va sog’lom yog’larga ega. Bir stakan protein kokteyli ham zarar qilmaydi, faqat ingrediyentlarga qarang.
Iftorlik uchun eng yaxshi tanlov – pishirilgan oqsil va tolaning kombinatsiyasi. Misol uchun, go’sht va guruchli qalampir bo’lishi mumkin. Uni tayyorlash uchun bizga kerak bo’ladi:
- 5-6 bolgar qalampiri
- Yarim kilogramm maydalangan mol yoki tovuq
- Bitta katta piyoz
- Tuz, qalampir, ziravorlar, sirka, tomat pastasi
- Qanday pishirish kerak:
Piyozni mayda to’g’rab, shiralilik uchun qiyma go’shtga qo’shing, u erda sarimsoqni siqib oling, maydalangan sabzi, to‘g’ralgan tuxum va ko’katlar, tuz va qalampir qo’shing. Har bir narsani yaxshilab aralashtiring.
Bolgar qalampirining yuqori qismini kesib oling va urug’larni olib tashlang.
Tomat pastasini, yarim choy qoshiq sirka, ziravorlar va qaynoq suvni alohida-alohida aralashtiring. Bularning barchasini qalampir pishiriladigan idishga quying. Ehtiyotkorlik bilan qalampirni sousga joylashtiring va pechda bir yarim soat davomida 200 darajaga qo’ying.
Ertalab va kechqurun suv bilan boshlanishi kerak. Bundan tashqari, ko’p miqdorda suyuqlik o’z ichiga olgan sabzavot va mevalarni iste’mol qilish tavsiya etiladi. Masalan, an’anaviy o’zbek salati «achik-chuchuk» mos keladi
Esda tutingki, sho’r va konservalangan ovqatlar chanqoqni qo’zg’atadi. Shuning uchun, siz o’zingizning sevimli kurt va tuzlangan bodringlardan voz kechishingiz kerak.
Qahva va choy tanadan suvni olib tashlaydigan kuchli diuretiklardir. Ro’za paytida siz ularni iloji boricha kamroq ichishingiz kerak.