O‘zbekistonda avtomobillar bozori turli modellarga boy. Chevrolet Damas o‘zining o‘zgacha o‘rni bilan ajralib turadi. Kichik o‘lchamli, ammo keng imkoniyatlarga ega bu mashina yillar davomida ko‘plab haydovchilar uchun ishonchli yordamchiga aylangan. Ayniqsa, kichik biznes egalari va xizmat ko‘rsatish sohasida ishlovchilar uchun Damas daromad manbai ham hisoblanadi. Ushbu maqolada Chevrolet Damas avtomobilining sotib olinish sabablari haqida batafsil to‘xtalamiz.
Modelning texnik xususiyatlari
U 0,8 litrli, uch silindrli benzin dvigateliga ega. Dvigatel quvvati 38 ot kuchini tashkil etadi. Quvvati kam, shuning uchun tezligi 100 km/soat atrofida. Uzatmalar qutisi — 5 pog‘onali mexanik. Avtomobil orqa g‘ildiraklar orqali harakatlanadi. Uzunligi 3,84 m, kengligi 1,40 m, balandligi 1,92 m.Baland bo‘lsa-da, og‘irlik markazi past joylashgan. Bu esa mashinaning ag‘darilib ketmasligini ta’minlaydi.
Tuzilishi barqarorlikni saqlashga mo‘ljallangan. Salon ichida 3 qator o‘rindiqlar mavjud. Old qatorida 2, o‘rtada 3, orqada 2 o‘rin bor. Jami 7 kishini tashish imkonini beradi. Salonda hasham yo‘q, dizayni oddiy. Konditsioner mavjud emas, faqat pechka bor.
Modelda oynalar qo‘lda ochiladi, elektr tizim yo‘q. Yozda issiq, qishda esa yetarli issiqlik bo‘lmasligi mumkin. Yuk ko‘tara oladigan versiyasi 560 kg sig‘adi. Bu yuk hajmi kichik biznes uchun yetarli. Furgon versiyasida faqat 2 o‘rindiq qoladi. Orqa qism to‘liq yuk tashishga mo‘ljallangan. Dvigatel haydovchi o‘rindig‘i ostida joylashgan. Bu salon ichida ko‘proq joy bo‘lishiga yordam beradi. Lekin salon ichida shovqin va issiqlik ko‘proq bo‘ladi. Minimalistik tuzilma narxni arzonlashtirgan.
Narxi va iqtisodiy ustunliklari
Chevrolet Damas O‘zbekiston bozoridagi eng arzon avtomobillardan biridir. 2025-yil holatiga ko‘ra, yangi Damas narxi 93 million so‘mdan boshlanadi. To‘liq jihozlangan versiyasi taxminan 100 million so‘m atrofida bo‘ladi. Bu 8–9 ming AQSh dollariga teng qiymatni anglatadi. Shunga o‘xshash xorijiy mikroavtobuslar bundan ancha qimmatroq. Import avtomobillariga boj va xarajatlar qo‘shilishi narxni oshiradi. Shu sababli, Damas narx jihatdan deyarli raqobatchisiz. Damasni xarid qilish yirik sarmoya talab qilmaydi.
U oila budjeti va kichik biznes uchun mos tanlovdir. Arzon boshlang‘ich narx iqtisodiy afzalliklardan biridir. Bundan tashqari, Damas yoqilg‘i sarfi ham tejamkor. 0,8 litrli dvigatel yoqilg‘ini kam sarflaydi. Shahar tashqarisida 100 km ga 6,5–7,8 litr benzin ketadi. Shahar ichida bu ko‘rsatkich 8–9 litr atrofida. Bu yuk tashuvchi mashina uchun yaxshi natija hisoblanadi. Katta mikroavtobuslar odatda ko‘proq yoqilg‘i sarflaydi. Damas esa kichik dvigatel tufayli tejamli harakatlanadi.
U oddiy AI-91 markali benzinda ishlaydi. Bu ham ekspluatatsiya xarajatlarini kamaytiradi. Damas konstruksiyasi sodda va ishonchli. Murakkab va qimmat ehtiyot qismlar mavjud emas. Avtomat uzatma va elektron tizimlar yo‘qligi xarajatni kamaytiradi. Bu avtomobil xizmat muddati davomida ham arzonga tushadi. Mashina og‘irligi kam bo‘lgani tufayli eskiruvchi qismlar kam yeyiladi.
Shinalar, tormozlar uzoqroq xizmat qilishi mumkin. Bu ham bilvosita tejamlilikni ta’minlaydi. Dvigatel hajmi kichikligi transport solig‘ini pasaytiradi. Damas narx va funksionallik nisbati juda baland. U yengil avtomobil ham, yuk mashinasi ham bo‘la oladi. Bozordagi eng arzon narxda ko‘p vazifani bajaradi. Ko‘p xaridorlar qo‘shimcha pul sarflashni istamaydi. Shuning uchun Damasni amaliy va foydali tanlov deb bilishadi. Mahalliy sharoitda Damas iqtisodiyligi bilan ajralib turadi. Bu esa unga bozorda kuchli ustunlik beradi.
Xizmat ko‘rsatish va ehtiyot qismlari
Chevrolet Damas avtomobilining yana bir katta afzalligi – uni ta’mirlash osonligi va ehtiyot qismlarining arzonligidadir. Ushbu model 1996-yildan beri O‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgani bois, uning tuzilishi mahalliy ustalar uchun juda yaxshi tanish.
Damas uchun kerakli bo‘lgan ehtiyot qismlarning ko‘pchiligi yurt ichida ishlab chiqariladi. Shu sababli ularni topish oson, narxi esa hamyonbop. Bozorlarda va ehtiyot qism do‘konlarida Damasga mos keladigan butlovchi qismlar – filtrlar, tormozlar, motor qismlari va boshqa zarur detallar keng sotuvda bor.
Bu esa, albatta, ta’mirlash va texnik xizmat ko‘rsatish xarajatlarini kamaytiradi. Qolaversa, Damasda murakkab texnologiyalar yoki qimmat elektron tizimlar yo‘qligi uni saqlashni ham osonlashtiradi. Shu jihatdan Damas – uzoq yillik tajriba asosida shakllangan, amaliy va oson ta’mirlanadigan mashina sanaladi.
Asosiy xaridorlar kimlar?
- Kichik biznes vakillari
Chevrolet Damas asosan kichik tadbirkorlar tomonidan xarid qilinadi. Do‘kon egalari, fermerlar, kuryerlar va yetkazib berish xizmatlari uchun bu mashina qulay yuk tashish vositasidir. U 560 kg gacha yuk ko‘tara oladi va ixchamligi tufayli shaharda harakatlanish uchun ayni muddao. Damasning saloni o‘zgartirilishi mumkin – masalan, orqa o‘rindiqlarni yig‘ishtirib qo‘yish orqali yuk uchun ko‘proq joy yaratish mumkin.
- Xususiy yo‘lovchi tashuvchilar
Shahar va tumanlararo yo‘nalishlarda odam tashiydigan taksichilar ham Damasni keng foydalanadilar. 2018-yilda O‘zbekiston bo‘ylab 36 mingdan ortiq Damas yo‘lovchi tashishda ishlatilgani ma’lum bo‘lgan. Yonilg‘i tejamkorligi, arzon ehtiyot qismlar va past xarajatlar uni daromadli transportga aylantiradi. 7 nafar yo‘lovchi sig‘ishi sababli u kichik yo‘nalishlar uchun rasmiy avtobus talab qilmaydi. Albatta, sovutkich yo‘qligi, tor salon kabi kamchiliklari bor, lekin tejamkorligi bu noqulayliklarni qoplaydi.
- Oddiy oilalar
Ayniqsa qishloq joylarida yashovchi, katta oilali fuqarolar uchun Damas yaxshi tanlov hisoblanadi. U 7 kishigacha sig‘diradi va oilaviy tadbirlarda, sayohatlarda foydali bo‘ladi. Bundan tashqari, tomorqa yoki xo‘jalik yurituvchi oilalar uni yuk tashish uchun ham ishlatadilar – masalan, meva-cheva, qurilish mollari yoki chorva yem-xashagini olib kelishda. Tor va notekis yo‘llar uchun ham Damas mos keladi. Shu bois uni «oila mashinasi va yuk mashinasi birgalikda» deb tanlaydiganlar ko‘p.
Avvalroq Chevrolet Cobalt avtomobili haqida beshta faktni yozgan edik.
