XVJ: Xitoyda davlat qarzining ortishi Osiyo iqtisodiyotiga tahdid solmoqda

Xitoyning o‘sib borayotgan davlat qarzi qo‘shni davlatlar iqtisodiyotiga ta’sir qiladi va sekinlashishi mumkin. Amerika Qo’shma Shtatlaridagi (AQSh) muammolar ham salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Bunday fikrni ekspertlar Xalqaro valyuta jamg‘armasi (XVJ) tadbirida bildirdi.

Bu haqda South China Morning Post yozgan.

XVJ ma’lumotlariga ko’ra, Xitoyning global qarzdagi ulushi 2008 yildan beri 5 foizdan 20 foizga oshgan. Bu mamlakatda davlat qarzining yalpi ichki mahsulotga nisbati 2022 yilda 12 foiz punktga oshgan. Bu rivojlangan mamlakatlardagi o’rtacha ko’rsatkichdan sezilarli darajada yuqori.

Vaziyat Xitoyning COVID-19 pandemiyasining oqibatlarini bartaraf etishda duch keladigan boshqa iqtisodiy muammolar bilan murakkablashdi. Qiyinchiliklarga sekin iqtisodiy o’sish va ko’chmas mulk bozorida davom etayotgan pasayish kiradi.

«Bu rivojlanayotgan bozor iqtisodiyotiga katta ta’sir ko’rsatmoqda», dedi JP Morgan korporativ va investitsiya bankining global tadqiqotlar bo’limi rahbari Joys Chang.

Uning fikricha, Xitoyga qo’shni mamlakatlarda iqtisodiy inqirozni kutish mumkin emas. Biroq, O’rta Qirollik muammolari bu mamlakatlarning o’sishining sekinlashishiga olib keladi.

Qo’shma Shtatlarda so’nggi yillarda davlat qarzining hajmi barqaror bo’lib qoldi. Biroq, so’nggi paytlarda investorlar davlatning xarajatlar yuki va kamomadlarni engish qobiliyatiga shubhalari ortib borayotganini bildirishdi.

Ayni paytda AQShning amaldagi prezidenti Jo Bayden siyosatining asosiy ustunlaridan biri qashshoqlik va iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashdir. Mamlakat rahbari inflyatsiyani pasaytiruvchi qonun loyihasini ilgari surmoqda, unga ko‘ra toza energiyaga hukumatdan qariyb 400 milliard dollar ajratiladi. Mamlakatdagi moliyaviy muammolar kontekstida bu jamiyatni parchalashi mumkin, dedi Bruegel tahlil markazi direktori Jeromina Zettelmeyer.

«Qarz darajasini kamaytirish bo’yicha mojaro haqiqatan ham jamiyatni ikkiga bo’lib qo’yishi va biz global moliyaviy inqirozdan keyin ko’plab mamlakatlarda, ayniqsa Qo’shma Shtatlarda ko’rgan populizm va bo’linishlar uchun ko’proq joy ochishi mumkin», dedi Zettelmeyer.

Shuningdek, u ushbu bahsning asosiy qurboni iqlim o’zgarishiga qarshi kurash bo’lishidan xavotir bildirdi.

«Kursiv» avvalroq, Baydenning fikricha, iqtisodiy muammolar Xitoyning Tayvanga bostirib kirishiga to’sqinlik qilishi haqida yozgan edi.