DXSh yoki qarz: Qirg‘iziston Respublikasi “Xitoy – Qirg‘iziston – O‘zbekiston”ni qanday moliyalashtirmoqchi
Qirg‘iziston Respublikasi Transport va kommunikatsiyalar vazirligi rahbari Tilek Tekebayev Economist.kg nashriga Qirg‘iziston Xitoydan O‘zbekistongacha bo‘lgan temir yo‘l qurilishini moliyalashda o‘z ishtirokini qanday ko‘rishi haqida gapirib berdi.
Qirg‘iziston Respublikasi Transport vazirligi Tilek Tekebayev Qirg‘iziston «Xitoy – Qirg‘iziston – O‘zbekiston»ni qanday moliyalashtirmoqchi ekanligini aytdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, loyihada ishtirok etuvchi davlatlar bilan muzokaralar olib borayotgan idoralararo komissiya ekspertlari avgust oyida ikkita moliyalashtirish modeli bo‘yicha kelishib olgan.
Birinchisi, davlat-xususiy sheriklikni qurish-boshqarish-topshirish formatida amalga oshirish, yaʼni davlat investorga obyektni moliyalashtirish, loyihalashtirish va undan foydalanish uchun imtiyoz beradi. Ikkinchidan, yo‘l qarz mablag‘lari hisobidan quriladi.
Yaqin vaqt ichida komissiya qaysi variant afzalroq ekanini hal qiladi va uni uch tomonlama muzokaralar muhokamasiga taqdim etadi, dedi vazir.
Avvalroq, «Kursiv» Logistan Telegram kanaliga havola bilan Economy of Central Asia” XXR va Qozog‘iston Respublikasi «Xitoy – Qirg‘iziston – O‘zbekiston»ni qanday moliyalashtirish borasida kelisha olmagani uchun temir yo‘l qurilishini boshlash qoldirildi, deb yozgan edi.
«Xitoy-Qirg’iziston-O’zbekiston temir yo’li loyihasi uch tomonlama va ayni paytda juda qimmatga tushadi. Hali aniq raqam noma’lum, ammo taxmin sifatida 6 milliard dollarni eslatib o’tamiz. Xitoy va O‘zbekiston o‘z ulushini o‘zlari to‘lashlari mumkin. Qirg‘iziston emas», — dedi telekanal bosh muharriri va Markaziy Osiyo masalalari bo‘yicha mutaxassisi Grigoriy Mixaylov «Kursiv»ga vaziyatni izohladi.
Ekspertning qo‘shimcha qilishicha, Xitoy Qirg‘izistonga davlat kafolati ostida kredit berishi mumkin, biroq mamlakat rahbari Sadir Japarov davlat qarzi miqdorini oshirishni man qilgan. Rasmiy Bishkek pul o‘rniga foydali qazilma konlari bilan to‘lamoqchi emas. Ayni paytda Qirg‘iziston yo‘l ishlaridan har yili katta miqdorda mablag‘ olmoqchi.
«Foydani ko’paytirish bilan birga xarajatlarni kamaytirishga urinish loyihaning boshqa ishtirokchilari o’rtasida tortishuvlarga sabab bo’ladi», deb xulosa qildi Grigoriy Mixaylov.
