Eron prezidenti vafotidan keyin O‘zbekiston uchun qanday iqtisodiy oqibatlar bo‘lishi mumkin
19-may, yakshanba kuni Eron prezidenti Ibrohim Raisi, Eron tashqi ishlar vaziri Husayn Amir Abdullohiyan va boshqa rasmiy shaxslar bo‘lgan vertolyot halokatga uchradi. Eron prezidenti va unga hamroh bo‘lganlarning barchasi halok bo‘ldi. Rossiya Fanlar akademiyasining E.M.Primakov nomidagi Jahon iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlar institutining Markaziy Osiyo sektori rahbari Stanislav Pritchin «Kursiv»ga Eron Islom Respublikasi prezidentining oʻlimi Yaqin Sharq va Markaziy Osiyoga qanday ta’sir qilishi haqida gapirib berdi.
«Eron murakkab siyosiy tizimga ega. Respublikada prezident Markaziy Osiyo mamlakatlaridagi kabi muhim rolga ega emas. Eronda asosiy davlat boshqaruvchisi davlatning diniy rahbari hisoblanadi. Mamlakatda parlamentdan tashqari Ekspertlar kengashi va Oqsoqollar kengashi mavjud», deya ta’kidladi Pritchin.
Ekspertning fikricha, bunday tizimda bir kishining iste’foga chiqishi yoki o‘limi Eronning siyosiy barqarorligiga kuchli ta’sir ko‘rsatmaydi.
Pritchinning aytishicha, vaziyat respublikaning ichki elitasi ichida nizo keltirib chiqarishi va turli siyosiy guruhlar oʻrtasida mamlakatda taʼsir oʻtkazish uchun kurashni qoʻzgʻatishi mumkin, ammo qisqa muddatda Erondagi siyosiy vaziyatni beqarorlashtirish mumkin emas.
«Yangi prezident saylanganidan keyin mamlakatda jiddiy oʻzgarishlarni kutish mumkin, biroq bu mamlakat ichki va tashqi siyosatining oʻziga xos xususiyatlari bilan cheklanadi. Eronning ichki siyosiy spektri unchalik keng emas, hamma narsa davlat mafkurasi – shialik atrofida qurilgan», deydi ekspert.
Pritchinning soʻzlariga koʻra, Yaqin Sharqdagi vaziyatning jiddiy oʻzgarishi uchun asosiy xavf — bu falokat sabablarini oʻrganish natijalari boʻladi: agar vertolyot qulashi ortida qaysidir davlat turgani ma’lum boʻlsa, bu mintaqada jiddiy eskalatsiyaga tahdid solishi mumkin.
«Raisi o‘limi Markaziy Osiyoga katta ta’sir qilmaydi. Biroq vaziyat Eronning boshqa davlatlar bilan siyosiy munosabatlarini beqarorlashtirsa, buni birinchi navbatda Kaspiy dengiziga chiqish imkoniyati bor davlatlar sezadi. Bunday holda bu dengiz va boshqa yuk yoʻnalishlariga salbiy ta’sir qiladi, natijada Markaziy Osiyoga ham», dedi Pritchin.
Avvalroq «Kursiv» Ibrohim Raisi vafoti munosabati bilan Eron prezidentining vazifalari kimga yuklanishi haqida yozgan edi.
