Yangiliklar

Iyul oyining birinchi haftasi jahondagi meteorologik kuzatuvlar tarixidagi eng issiq hafta bo‘ldi – dunyo suv havzalari yuzasida harorat rekord darajaga yetdi, deb ma’lum qildi BMT Jahon meteorologiya tashkiloti (WMO).

Tahlillarga ko‘ra, 7 iyul kuni dunyoda o‘rtacha harorat 17,24 darajaga yetdi, bu 2016-yil 16-avgustda qayd etilgan oxirgi rekorddan 0,3 darajaga yuqori.

«Shimoliy Atlantikadagi harorat misli ko‘rilmagan va katta tashvish uyg‘otmoqda. Ular modellar taqdim etgan barcha narsalardan ancha yuqori. Bu ekotizim va baliqchilik, shuningdek, bizning iqlimimizga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi», — dedi tashkilotning global iqlim tadqiqotlari bo‘limi rahbari Maykl Sparro.

Tashkilot ma’lumotlariga ko‘ra, Antarktida muz qatlami iyun oyida rekord darajadagi eng past darajaga...

AQSh sudi texnologiya giganti Microsoft’ga Activision Blizzard o‘yin ishlab chiqaruvchisi bilan birlashishga ruxsat berdi. Kelishuvga avvalroq Amerika Qo’shma Shtatlarining Federal Savdo Komissiyasi (FTC) qarshi chiqqan edi. Bu haqda «Interfaks» axborot agentligi xabar berdi.

FTC qo’shilishga norozilik bildirdi, chunki Activision sotib olish Microsoft-ga video o’yinlar bozorini nazorat qilish imkonini beradi. Ularning narxi oshishi va sifati yomonlashishi mumkin. Gap shundaki, Microsoft Xbox seriyali o’yin konsollarini ishlab chiqaruvchisi bo’lib, Activision o’yinlari boshqa platformalarda ham chiqariladi. Bu FTCni tashvishga solayotgan boshqa pristavkalar va kompyuterlar egalarining huquqlari haqida edi.

Biroq, San-Fransisko okrug sudi bu tartibsizliklarni asossiz deb hisobladi va komissiyaning birlashishga to’sqinlik qilish haqidagi iltimosini...

Rossiya Davlat dumasi oxirgi uchinchi o‘qishda mamlakatda raqamli rublni joriy etish to‘g‘risidagi qonunni qabul qildi, deb xabar berdi «Vedomosti».

Hujjatga ko‘ra, raqamli rubl platformasi ishlab chiqiladi, uning operatori Rossiya banki bo‘ladi. Ushbu tashkilotga yangi raqamli valyuta xavfsizligini ta’minlash funktsiyalari ham yuklanadi.

Raqamli rublda siz kredit ololmaysiz yoki omonat ocholmaysiz. Ulardagi pul o‘tkazmalari va to‘lovlar fuqarolar uchun bepul bo‘ladi, lekin tadbirkorlar uchun emas: tadbirkorlardan summaning 0,3 foizi miqdorida komissiya undiriladi.

Qonun 1 avgustdan kuchga kiradi.

Sun’iy intellekt (AI) kelajakda rivojlangan mamlakatlarda ishchilarning to’rtdan bir qismidan ko’prog’ini almashtirishi mumkin. Bu Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (IHTT) tadqiqotida aytilgan, deb xabar bermoqda Reuters axborot agentligi.

Hozircha AI xalqaro mehnat bozoriga kuchli ta’sir ko’rsatmagan. Biroq, tahlilchilarning fikricha, texnologiya rivojlanishning dastlabki bosqichida va kelajakda vaziyat o’zgaradi.

AI mutaxassislari avtomatlashtirilishi mumkin bo’lgan 100 ta ko’nikma va qobiliyatlarni aniqladilar. Rivojlangan mamlakatlardagi ish o’rinlarining 27% ga yaqinini shunday malakaga ega xodimlar egallaydi. Ushbu xodimlar texnologik taraqqiyot tufayli ishdan bo’shatish xavfiga duch kelishadi.

Iqtisodiy hamkorlik va hamkorlik tashkilotining o‘tgan yilgi so‘roviga ko‘ra, rivojlangan mamlakatlardagi har besh kishidan uch nafari sun’iy intellekt rivojlanishi tufayli...

O‘zbekiston birjasida sement sotuvi yil davomida 40 foizdan ko‘proqqa kamaydi. Yanvar-iyun oylarida 2,1 million tonna mahsulot sotilgan, deb xabar berdi O‘zbekiston Respublika tovar-xom ashyo birjasi gazetasi.

Oʻzbekiston birjalarida oyiga oʻrtacha 352 ming tonna sement sotilgan. Olti oylik umumiy ko’rsatkich o’tgan yilga nisbatan taxminan 41% ga kam edi. Nashr savdo hajmining pasayishi sabablariga oydinlik kiritmaydi.

2023 yilda sementning katta qismi «Qizilqumsement» AJ tomonidan sotilgan (27%). Bu korxonadan keyin «Ohangarancement» AJ, «Bekobodsement» va «Quvaysaytsement» kompaniyalari bormoqda. Tovarlarning oʻrtacha narxi bir tonna uchun 613,5 ming soʻmdan 662 ming soʻmgacha boʻlgan.

Sementning eng faol xaridlari Toshkent shahri va Toshkent viloyatida amalga oshirildi.

2023-yilning besh oyida Toshkent shahridagi yirik kompaniyalar qurilishi hajmi 3,01 trillion so‘mni tashkil etdi, xabar beradi Toshkent shahar statistika boshqarmasi.

Bu ko‘rsatkich 2022-yilning shu davriga nisbatan 33,3 foizga kamaydi.

Qurilishning eng katta hajmi Mirobod va Yunusobod tumanlariga to‘g‘ri keladi – mos ravishda 514,1 milliard so‘m va 491,5 milliard so‘m. Eng kamida yirik kompaniyalar Sergeli (73,8 mlrd. soʻm) va Yashnobod tumanlarini (50,2 mlrd. soʻm) qurmoqda.

2016 yildan 2022 yilgacha O‘zbekistonda to‘rt barobar ko‘p energiya ishlab chiqarila boshlandi – uning hajmi 15,3 milliard kVt/soatdan 74,3 milliard kVt/soatgacha oshdi. Iste’molchilarga yetkazib berilgan elektr energiyasi hajmi ham o’sdi – 2016 yilga nisbatan bu ko’rsatkich 36,5 foizga oshib, 16,7 milliard kVt/soatni tashkil etdi, deya xabar beradi CERR ma’lumotlariga ko’ra.

Umuman olganda, so‘nggi olti yilda 396,1 mlrd kVt/soat ishlab chiqarildi – ularning asosiy qismi issiqlik elektr stansiyalari hissasiga to‘g‘ri keldi (327,4 mlrd.kVt/soat yoki 83%). Eng kam hissa quyosh va shamol stansiyalari tomonidan qo’shildi – ular mos ravishda 50 va 17 million kVt soat ishlab chiqardi.

2017 yildan 2022 yilgacha boʻlgan...

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi «O‘zLiDeP» siyosiy partiyasidan Shavkat Mirziyoyevni mamlakat rahbari lavozimiga saylash to‘g‘risida qaror qabul qildi.

O‘zbekistonliklarning 87,05 foizi yangi saylangan prezidentga ovoz berdi.

Saylovning boshqa ishtirokchilari quyidagi natijalarga erishdilar. «Adolat» partiyasidan Robaxon Mahmudovaga 4,43 foiz, O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasidan nomzod Ulug‘bek Inoyatovga 4,02 foiz, O‘zbekiston Ekologik partiyasi deputati Abdushukur Hamzaevga 3,74 foiz ovoz bergan.

YeXHT DIIHB raqobatning yo‘qligi va xalq irodasiga yaxshi tayyorgarlik ko‘rilayotganini qayd etdi.

Markaziy saylov komissiyasi siyosiy tadbirning ochiqligi va demokratik tus olganini alohida ta’kidladi.

Oʻzbekiston, Qirgʻiziston va Xitoy xalqaro logistika kompaniyasi Xitoydan Afgʻonistonga multimodal yoʻnalish boʻyicha yuk tashishni kengaytirish ustida ish olib boradi, deb xabar berdi «Qirgʻiziston Temir Jolu».

Bu masala Xitoyning Lanchjou shahrida muhokama qilindi. Uchrashuv ishtirokchilari hamkorlik va Xitoydan Afgʻonistonga yuk tashishni yaxshilash boʻyicha ham kelishib oldilar. Tadbir yakunida tomonlar transport koridorini rivojlantirish bo‘yicha memorandum imzoladilar.

Eslatib o’tamiz, ayni paytda Lanchjoudan birinchi poyezd yo’lga qo’yilgan edi. Uning yuklari 1,5 million dollarlik avtomobil ehtiyot qismlari, mebel va boshqa tovarlarni o‘z ichiga olgan.Yakuniy manzil Afg‘onistonning «Hayrotoni» bo‘ladi.

South China Morning Post portaliga ko‘ra, bu loyiha ancha ramziy, chunki Pekin Tolibon bilan munosabatlarni yaxshilashni xohlaydi.

Tolibon matbuot kotibi Zabiulla Mujohidning aytishicha, Kobul Qur’on yoqib yuborilgani uchun Afg’onistondagi barcha Shvetsiya faoliyatini muzlatib qo’ymoqda.

Hozirgi Afg‘oniston hukumati ham musulmon davlatlarini Stokgolm bilan aloqalarini qayta ko‘rib chiqishga chaqirgan.

Qur’onni tahqirlash bilan bog’liq hodisa Shvetsiyada 28 iyun – Qurbon hayiti nishonlanadigan kuni sodir bo’lgan. 37 yoshli iroqlik Salvan Momika Stokgolmdagi bosh masjid oldida musulmonlar uchun muqaddas kitobni yoqib yubordi. Uning bu harakati musulmonlar orasida norozilik to‘lqinini keltirib chiqardi.

Ertasi kuni, 29 iyul kuni Iroq hukumati Shvetsiya hukumatini Momikni ularga ekstraditsiya qilishga chaqirdi.

11-iyul soat 9:00 holatiga ko‘ra, magistraturaga hujjat topshirganlar soni 3,2 ming nafarni tashkil etdi. Ularning 69 foizini ayollar tashkil etadi, deb xabar qildi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi matbuot xizmati.

Erkak va ayol abituriyentlarning aksariyati Toshkent (1,2 ming), Buxoro (333) va Farg‘ona (238)dan kelgan.

Respublika oliy ta’lim muassasalarida jami magistratura yo‘nalishlari soni 17,1 mingtani tashkil etdi, 8,9 ming kishi grant asosida o‘qishi mumkin bo‘ladi.

Eslatib oʻtamiz, bakalavriat yoʻnalishiga abituriyentlarni roʻyxatga olish 20-iyulgacha davom etadi. Chet tilidan ijodiy imtihon topshiriladigan yo‘nalishlarga hujjatlarni qabul qilish 10 iyulgacha davom etadi.

2023-yil boshida O‘zbekiston va Markaziy Osiyoning boshqa mamlakatlarida kuzatilgan g‘ayritabiiy sovuq ob-havo Rossiyada piyoz narxining o‘sishiga ta’sir ko‘rsatdi, deb xabar berdi RBK.

Ushbu davlatlardan Rossiya Federatsiyasi o’z zahiralarining taxminan 10 foizini import qiladi. Biroq, bu yil Rossiya Federatsiyasi ulardan kerakli hajmdagi piyoz sotib ololmaydi. Buning o’rniga Rossiya Ozarbayjon va Xitoydan etkazib berishni oshirmoqda.

Rosstat ma’lumotlariga ko’ra, 2023 yil may oyida bir kilogramm piyozning o’rtacha narxi 73,3 rublni tashkil etdi, bu o’tgan yilga nisbatan 29 foizga ko’p.

«Kilogramm uchun 70 rubllik belgi Rosstat kuzatuvlari tarixida birinchi marta (kamida 2000 yildan beri) piyoz narxidan ustun keldi», ta’kidladi RBC.

Rossiya Qishloq xoʻjaligi vazirligi...

Vashington Oʻzbekistonning yangi saylangan prezidenti Shavkat Mirziyoyevga islohotlarni amalga oshirishda yordam berishga tayyorligini bildirdi. Bu haqda Amerikaning O‘zbekistondagi elchixonasi bayonotida aytiladi.

Oq uy Qo’shma Shtatlar va O’zbekiston o’rtasidagi iqtisodiy, ta’lim va gumanitar aloqalarni chuqurlashtirishga, davlatlar o’rtasidagi xavfsizlik sohasida hamkorlikka ishonadi.

Amerika hukumati respublikada vakillik hokimiyatini takomillashtirishni qoʻllab-quvvatlashga tayyor.

Qozog‘iston Tashqi ishlar vazirligi vakili Aybek Smadiyarov Qozog‘iston va O‘zbekiston davlat chegarasini demarkatsiya qilish ishlarini muvaffaqiyatli yakunlaganini ma’lum qildi.

«Shartnoma 2022-yil 22-dekabr kuni Toshkent shahrida ikki davlat rahbarlari tomonidan imzolangan va ikki davlat parlamentlari tomonidan ratifikatsiya qilingan. Mazkur kelishuvning kuchga kirishi Qozog‘iston va O‘zbekiston o‘rtasidagi davlat chegarasini demarkatsiya qilish bo‘yicha 19 yillik jarayon to‘liq yakunlanganini anglatadi», — dedi Smadiyarov.

Unga ko‘ra, 2357 kilometrlik chegara 1301 ta chegara belgisi bilan belgilangan va 8000 sahifadan ortiq hujjatda aks ettirilgan.

Threads mikrobloglar xizmati ishga tushirilgandan so‘ng bor-yo‘g‘i besh kun ichida uning obunachilari soni 100 millionga yetdi.Bu Meta korporatsiyasining Twitter-ga o‘xshashi avval ChatGPT tomonidan boshqariladigan eng tez rivojlanayotgan onlayn platformaga aylanish imkonini berdi, deb xabar berdi Reuters.

«Bu asosan organik talab (foydalanuvchilar mahsulotni qidiruv natijalari orqali topishlarini bildiradi – Tahr.), biz hali katta aksiyalarni o‘tkazganimiz yo‘q», — dedi Meta bosh direktori Mark Sukerberg o‘z bayonotida.

Yangi ilovaning ommalashishiga uning foydalanuvchilari qatoriga bir qator mashhurlarning tezda kirib borishi yordam berdi. Tahlilchilar Threads’ning ishlashini Twitter’ning asl platformasi uchun birinchi katta xavf deb bilishadi.

2022-yil iyul oyida Twitterning deyarli 240 million faol foydalanuvchisi bor...

Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘on mamlakatni Yevropa Ittifoqiga (YeI) a’zo bo‘lishga chaqirdi. Bu holatda Turkiya rahbari Shvetsiya uchun NATOga yo‘lni «tozalash»ga tayyorligini bildirdi, yozadi Anadolu.

«Turkiyaning Yevropa Ittifoqiga a’zoligiga yo‘l oching, biz Finlyandiyada bo‘lgani kabi, Shvetsiyaning NATOga yo‘lini ochib beramiz», deb yozgan Erdo‘g‘an bir kun avval ijtimoiy tarmoqlarda.

Davlat rahbari NATO davlatlarining aksariyati Yevropa Ittifoqiga ham aʼzo ekanligini taʼkidladi.

Erdog’anning NATO Bosh kotibi Yens Stoltenberg va Shvetsiya Bosh vaziri Ulf Kristersson bilan uchrashuvida ham mavzuga to’xtalib o’tdi. «Anadolu»ning taʼkidlashicha, tomonlar Shvetsiya Turkiyaning Yevropa Ittifoqiga qabul qilinishiga, jumladan, viza rejimini liberallashtirishga hissa qoʻshishiga kelishib oldilar. Turkiya, o‘z navbatida, Shvetsiyani NATOga kiritish...

2022 yilda rus ishlab chiqaruvchilari olmos ishlab chiqarishni ko’paytirdilar, ammo bu qimmatbaho toshlar eksportini sezilarli darajada kamaytirdilar. Bu haqda «Kommersant» Kimberli jarayoni ma’lumotlariga tayanib yozdi.

Rossiyada olmos ishlab chiqarish o‘tgan yili 7 foizga oshib, 41,9 million karatga yetdi. Shu bilan birga, qo’pol toshlar eksporti 24 foizga qisqarib, 36,7 million karatni tashkil etdi. Alrosa guruhi bu tendentsiyani 2021 yilda erishilgan yuqori ishlab chiqarish sur’atlari bilan izohladi.

2022-yilda Rossiyadan eksport qilingan olmoslarning umumiy qiymati 3,8 milliard dollarga yetdi, bu o‘tgan yilga nisbatan 4 foizga kamdir.

Kimberley jarayoni noqonuniy olmoslarga qarshi kurash sxemasidir.

Tayvanning Foxconn texnologiya kompaniyasi Hindistonning Vedanta konglomerati bilan chip loyihasidan chiqdi. Uning qiymati 19,5 milliard dollarga baholangan, deb xabar bermoqda Reuters axborot agentligi.

«Foxconn Vedanta bilan qo‘shma korxonani oldinga siljitmaslikka qaror qildi», — deyiladi Tayvan kompaniyasi bayonotida. Qaror sabablari ko’rsatilmagan.

Axborot agentligi manbasiga ko’ra, Foxconn Hindiston hukumati kompaniyaga imtiyozlar berish masalasini ko’rib chiqishni kechiktirayotgani sababli loyihada ishtirok etishdan bosh tortishga qaror qilgan. Yangi Dehli moliyaviy yordam uchun taqdim etilgan xarajatlar smetasi bilan ham qiziqdi.

Bosh vazir Narendra Modi boshchiligidagi Hindistonning amaldagi hukumati uchun mikrochiplar ishlab chiqarish ustuvor vazifa hisoblanadi. Bitimning bajarilmasligi sanoatga xorijiy investorlarni jalb qilishga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankining (YTTB) O‘zbekistondagi vakolatxonasiga Andi Aranitasi rahbarlik qiladi.

U 2023-yil kuzining boshidan respublikada direktor va idora rahbari lavozimini egallaydi. Bu lavozimda u respublikada 2017 yildan buyon ishlab kelayotgan Alkis Drakinos o’rnini egallaydi. Ikkinchisi moliya institutining Kavkazdagi vakolatxonasini boshqaradi.

Eslatib o‘tamiz, 2017-yildan buyon bank O‘zbekistonga 3,3 milliard yevro sarmoya kiritgan. Toshkent va YeTTB o‘rtasidagi hamkorlikning ustuvor yo‘nalishlari kichik va o‘rta biznesni, ayollar tadbirkorligini rivojlantirish tashabbuslaridir.

Bankning O‘zbekistondagi so‘nggi tashabbuslari qatorida maktablar qurilishiga ko‘maklashish, «Meros Pharm» farmatsevtika kompaniyasiga omborlar va xodimlarni o‘qitish uchun 23 million dollar ajratish kiradi.

Oʻzbekiston eksportchilari oʻrikning shalah navini Rossiya bozoriga olib chiqdilar va arzon narxlar tufayli arman yetkazib beruvchilarni majburan chiqarish bilan tahdid qilmoqdalar, dedi tadbirkor Arutyun Mnatsakanyan «Novosti-Armeniya» axborot agentligiga.

Mutaxassisning so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekistonda bir necha yillardan buyon bir paytlar Armanistonda yetishtirilgan «Shalah» navi yetishtirilmoqda. Ertami-kechmi bozorda shalah navli o‘zbek o‘riklari paydo bo‘lishi kerak edi.

«Shunday boʻldi: bu yil oʻzbeklar Rossiyada oʻrikni 90 rubldan (taxminan $1. – Taxminan “Kursiv») taklif qilishayotgan edi, bu dramaga tarjima qilinganda, hatto 400 dramdan ham past”, – dedi Mnatsakanyan.

Shu bilan birga, Armanistonning o’zida bu mavsumda transport narxlari 2,5-4 baravar ko’tarildi. Yetkazib beruvchilar har bir yuk mashinasi...

Ushbu haftada AQShning eng yirik banklari pandemiya boshlanganidan beri kredit yo’qotishlarining eng katta sakrashi haqida xabar berishlari kerak, yozadi Financial Times.

Nashrning yozishicha, bu foiz stavkalarining oshishi qarz oluvchilarga bosimni kuchaytirishi tufayli yuz beradi.

Mamlakatning oltita yirik banklari – JPMorgan Chase, Bank of America, Citigroup, Wells Fargo, Goldman Sachs va Morgan Stanley – joriy yilning ikkinchi choragida 5 milliard dollar zarar ko’rishi taxmin qilinmoqda.

Tahlilchilarning fikricha, yuqoridagi moliya institutlari yo‘qotishlarni qoplash uchun qo‘shimcha 7,6 milliard dollar ajratadi.

Ikkala ko’rsatkich ham 2022 yilning xuddi shu choragidagi ko’rsatkichlardan deyarli ikki baravar ko’p. Biroq, ular hali ham pandemiya davridan pastroq, o’shanda hisobdan chiqarish...

Deyarli 8 milliard dollar Xitoyning yirik internet-kompaniyalarining yanvardan maygacha bo’lgan umumiy foydasi edi. O‘tgan yil davomida bu ko‘rsatkich 40 foizdan ortiq o‘sdi. Bu haqda Sinxua agentligi xabar berdi.

2023-yilning besh oyida Xitoy internet-kompaniyalarining foydasi 57,6 milliard yuanga (7,9 milliard dollar) yetdi. Bu o‘tgan yilga nisbatan 43 foizga ko‘pdir.

Ushbu profildagi tashkilotlarning yanvardan maygacha daromadi 531 milliard yuanni tashkil qiladi.

Xitoyning IT-giganti Alibaba va uning sho‘ba korxonasi Ant Group o‘z asoschisi Jek Maning Pekinning IT sohasi ustidan davlat nazorati siyosatini tanqid qilgani tufayli 850 milliard dollar yo‘qotdi, deb yozadi RBK Bloomberg’ga tayanib.

Bunday bayonotlardan so‘ng Ant Group’ning IPO’si bekor qilindi va Alibaba rahbariyati kompaniyani oltita bo‘linmaga bo‘lishga qaror qildi.

Alibaba aktsiyalarining o’sishiga qaramay, kompaniya atigi 234 milliard dollarga baholandi, bu 2020 yildagidan 620 milliard dollarga kam.

Jek Maning o’zi Xitoy hukumati bilan to’qnashuvdan so’ng bir yildan so’ng vataniga qaytdi. South China Morning Post nashrining yozishicha, Ma Xanchjouda o‘zi asos solgan maktabga tashrif buyurgan. 2022 yilning bahoridan beri milliarder Yaponiyada yashaydi.

Osiyo taraqqiyot banki (OTB) energetika infratuzilmasini yaxshilash uchun O‘zbekistonga 125 million dollar ajratadi. Bu haqda «Kursiv» tahririyatiga xalqaro moliya tashkiloti matbuot xizmati xabar berdi.

Bu mablag‘ hisobidan yettita viloyatda 359 kilometr uzunlikdagi 12 ta elektr tarmog‘ini rekonstruksiya qilish rejalashtirilgan. Buxoro, Farg‘ona, Qashqadaryo, Samarqand, Surxondaryo, Navoiy va Toshkent viloyatlarida kabellar yangilanadi.

Shuningdek, «Fayzobod», «Obi Xayot», «Zafar» va «Zarafshon» shaharlarida 220 kilovoltli to‘rtta podstansiya rekonstruksiya qilinmoqda, bu esa podstansiyalar quvvatini oshirishga xizmat qiladi.

Elektr uzatish tarmog‘i ham raqamlashtirilmoqda. Buning uchun eski infratuzilma o‘rniga Nazoratni boshqarish va ma’lumotlarni yig‘ish (SCADA) tizimini qo‘llab-quvvatlovchi zamonaviy yuqori voltli liniyalar va podstansiyalar o‘rnatiladi. Bu dispetcherlarga real vaqt...