Yangiliklar

Joriy yilning aprel oyida aholi tomonidan sezilgan inflyatsiya darajasi oʻtgan oyga nisbatan biroz tezlashib, 13,7 foizni tashkil etdi. Bu haqda Markaziy bank axborot xizmati xabar berdi.

Sezilgan inflyatsiya darajasining eng yuqori koʻrsatkichi Toshkent shahrida qayd etilgan boʻlsa, eng past sezilgan inflyatsiya darajasi Qoraqalpogʻistonda kuzatildi.

Shuningdek, mart-aprel oylarida aholi tomonidan narxlarida yuqori oʻsish kuzatilgan asosiy turdagi tovar va xizmatlar ham taqdim qilindi.

Unga koʻra, soʻrovnomada ishtirok etgan respondentlarning 43 foizi mart oyida benzin va yonilgʻi narxining oshganini qayd etgan boʻlsa, aprel oyida bu koʻrsatkich 38 foizni tashkil qildi. Shuningdek, soʻrovnoma ishtirokchilarining 24 foizi mart oyida, 36 foizi aprel oyida dori-darmonlar...

14-may kuni O‘zbekiston Respublika valyuta birjasida dollarning o‘rtacha tortilgan qiymati 11,10 so‘mga ko‘tarildi va 12 710,95 so‘mni tashkil qildi.

Mamlakat banklari dollarni 12 640 – 12 690 so‘mdan xarid qilishmoqda va 12 720 – 12 775 so‘mdan sotishmoqda.

Eslatib o‘tamiz, 13-may kuni AQSh valyutasining qiymati 18,23 so‘mga pasaydi.

O‘zbekistonlik tadbirkorlar reestrga kiritilgan onlayn nazorat-kassa mashinalarining istalgan modelini tanlash huquqiga ega, deb xabar qildi Soliq qo‘mitasi.

Agar soliq xodimlari tadbirkorlarni muayyan turdagi qurilmalardan foydalanishga majburlasa, u holda biznes Telegram boti orqali bunday holatlar haqida xabar berishi mumkin.

Bo‘lim onlayn nazorat-kassa mashinalari reyestri, virtual nazorat-kassa mashinalari reyestri va texnik xizmat ko‘rsatish markazlari ro‘yxatini esga oldi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq poytaxt tadbirkorlari ijtimoiy tarmoqlarda soliq idoralari xodimlari ayrim turdagi qurilmalardan foydalanishni talab qila boshlaganidan shikoyat qilgan edi.

Avvalroq «Kursiv» 2024-yil may oyi boshida O‘zbekistonda 274,7 ming yakka tartibdagi tadbirkor faoliyat yuritayotganini yozgan edi.

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazining so‘nggi hisobotiga ko‘ra, joriy yilning aprel oyida avtomobillar sotuvida pasayishning tezlashishi kuzatildi, biroq elektromobillar segmentida o‘sish kuzatilmoqda.

Tahlilchilar ma’lumotlariga koʻra, aprel oyida mamlakatda jami avtomobil savdosi 19 foizga qisqarib, 88,3 mingtaga yetdi. Aprelda 78,5 mingta yengil avtomobillar sotildi, bu avvalgi oyga nisbatan 18,6 foizga kam. Yengil avtomobillar bozori pasayishi Namangan, Farg‘ona va Surxondaryo viloyatlarida 30 foizdan oshdi. Yillik o‘lchovda 35,3 foizga kamaydi.

Avtomobil bozorining savdosi pasayishi sabablaridan biri, bu respublika Markaziy Banki tomonidan umumiy kredit portfelida avtokreditlar 25 foizdan ko‘p bo‘lmasligi kerakligi haqidagi qaroridan keyin kuzatilmoqda.

Oʻzbekistonda yengil avtomobillarning birlamchi bozorida sotuvlar hajmining pasayish...

Oʻzbekistonda 2024-yil yanvar-aprel oylarida deyarli 2,2 mingta yirik soliq toʻlovchi tomonidan 32,9 trln soʻmdan ortiq soliq tushumlari amalga oshirildi. Bu haqda Soliq qo‘mitasi ma’lum qildi.

Ma’lum qilinishicha, to‘langan soliqlarning 16,2 trln soʻmi davlat ulushi mavjud TOP-10 ta yirik soliq toʻlovchi hisobiga toʻgʻri keladi. Ushbu oʻnlikda soliq toʻlovlari boʻyicha «Navoiy kon metallurgiya kombinati» AJ yetakchilik qilmoqda – 7,7 trln soʻmdan ziyod. Shuningdek, «Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» — 2,5 trln soʻm, «Uzgastrade» — 1,4 trln bilan uchlikni yakunlab berdi.

2,5 trln soʻmdan ziyodrogʻi xususiy sektordagi TOP-10 yirik soliq toʻlovchilar hisobiga toʻgʻri keladi.

Avvalroq «Kursiv» Oʻzbekistondagi eng yirik soliq toʻlovchi kompaniyalarida ayol rahbarlar qanchaligi...

 «Milliy tiklanish» partiyasi rahbari Alisher Qodirov Rossiya Davlat dumasi spikeri Vyacheslav Volodinning Rossiyaga rus tilini biladigan ishchilar kelishi kerak degan so‘zlariga javob qaytardi.

«O‘zbekistonda yashayotgan barcha millatli vatandoshlar o‘zbek tilini bilishlari shart», deb yozdi oʻzbekistonlik siyosatchi oʻzining Telegram-kanalida.

Boshqa millat fuqarolarining bog‘cha va umumta’lim maktablarida o‘z ona tilini o‘rganishi uchun shart-sharoit yaratish bilan bir qatorda, o‘zbek tilini qonunchilikda majburiy deb belgilash zarur, dedi Qodirov.

«O‘zbek tilini bilmaydigan inson nafaqat davlat xizmatida ishlashi, balki davlat xizmatlaridan foydalanishi ham mumkin bo‘lmay qolishiga erishishimiz kerak», deyiladi uning bayonotida.

Avvalroq «Kursiv» xorijlik fuqarolarga O‘zbekiston Akademiyasi portali orqali o‘zbek tili o‘rgatilishi haqida yozgan

Oʻzbekiston IT Parki startaplar oʻrtasida tanlov oʻtkazadi. Mukofot miqdori bir milliard soʻmgacha boʻladi. Bu haqda prezident matbuot xizmati xabar bermoqda.

Kecha, 13-may kuni prezident Shavkat Mirziyoyevga O‘zbekistonda raqamli texnologiyalarni rivojlantirish, bu sohada yoshlarni va loyihalarni qoʻllab-quvvatlash chora-tadbirlari boʻyicha axborot berildi.

Davlat rahbari IT-startaplar oʻrtasidagi tanlov xuddi «President Tech Award»dagi kabi nufuzli xalqaro kompaniyalar tomonidan baholashni yoʻlga qoʻyish zarurligini ta’kidladi.

Avvalroq «Kursiv» Oʻzbekistonning 15 viloyatida yoshlarni oʻqitish uchun IT-shaharlar tashkil etilishi haqida xabar bergan edi.

Seshanba kuni ertalab bir unsiya oltin narxi 0,24 foizga oshib, $2 344 tashkil etdi, deya xabar bermoqda «Trading economics» portali.

Kumush narxi ham oshib bormoqda: unsiya $28,5 turadi. Bu kechagi kunga nisbatan 0,61 foizga ko‘pdir.

Investorlar bu hafta AQShdagi inflyatsiya hisobotlarini kutishmoqda. Ushbu ma’lumotlar mamlakat hokimiyat organlarining pul-kredit siyosatini rivojlantirish qadamlarini prognoz qilishga yordam beradi.

Intel (+1,94 foiz) va Apple (+1,65 foiz) aksiyalari qimmatlashmoqda. Meta qimmatli qog‘ozlar narxi pasaymoqda (-1,73 foiz).

Avvalroq «Kursiv» 13-may kuni bozorlardagi vaziyat haqida yozgan edi.

Oʻzbekiston va Qozogʻiston oʻrtasida avtomobil transportida eksport-import yuk tashish hajmi 2023-yilda 1,8 million tonnaga yetdi. Yil davomida bu koʻrsatkich 8 foizga oshgan, deya xabar bermoqda Qozogʻiston Transport vazirligi.

Bu haqda Oʻzbekiston Respublikasi Transport vaziri Ilhom Mahkamov va uning qozogʻistonlik hamkasbi Marat Qoraboyev oʻrtasidagi uchrashuvda ma’lum qilindi.

Vazirlik rahbarlari havo qatnovi masalalariga ham toʻxtaldi. Bugungi kunda ikki davlat oʻrtasida reyslar soni haftasiga 37 taga yetdi.

2023-yilda tomonlar ikki davlat poytaxtlari oʻrtasidagi reyslar chastotasini haftasiga 12 martadan 36 martagacha oshirishga kelishib olgan edi. Shuningdek, boshqa yoʻnalishlarga reyslar haftasiga toʻrt martagacha koʻpayishi kutilmoqda.

Bundan tashqari, Mahkamov va Qoraboyev Trans-Afgʻon avtomobil yoʻli loyihasini...

Xitoyning BYD avtomobil ishlab chiqaruvchi kompaniyasi Sea Lion 07 nomli yangi elektromobilni taqdim etdi. Bu haqda CarNewsChina xabar bermoqda.

Elektromobilning standart narxi $26,2 mingni tashkil etadi, eng qimmat modeli 550 4WD Smart esa xaridorga $33,2 mingga tushadi.

Ishlab chiqaruvchining soʻzlariga koʻra, akkumulyatorning kuzovga integratsiya boʻlishi Sea Lion 07ʼning old toʻqnashuvlarda xavfsizligini 60 foizga oshirdi. Ushbu texnik yechim kuzovning kuchini 60 foizdan ortiq oshirishga imkon berdi.

BYD yangi elektromobil DiPilot 100 Godʼs Eye tizimi bilan jihozlangan birinchi BYD avtomobili boʻlishini ta’kidladi. Ushbu platforma ultratovushli radarlar va kameralar majmuasini oʻz ichiga oladi.

BYD tomonidan taqdim etilgan yangi elektromobil Xitoy bozorida eng...

Rossiyaning ikkita sut va baliq mahsulotlari ishlab chiqaruvchi kompaniyasi Oʻzbekiston bozoriga chiqish imkoniyatiga ega boʻldi. Bu haqda Rossiya Federatsiyasi veterinariya va fitosanitariya nazorati federal xizmati (Rosselxoznadzor) xabar berdi.

Qayd etilishicha, kompaniyalarning nomlari koʻrsatilmagan, lekin ular Tatariston Respublikasi va Kamchatka oʻlkasida joylashganligi ma’lum qilingan. Ushbu tashkilotlarga Oʻzbekistonga eksport qilish uchun Oʻzbekiston Respublikasi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish davlat qoʻmitasi tomonidan ruxsat berildi.

Oʻzbekiston hududiga olib kirilayotgan mahsulotlarni ishlab chiqarish, qayta ishlash va saqlashni amalga oshiruvchi tashkilotlar reyestriga Rossiyadan 409 ta chorvachilik mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi korxonalar kiritilgan.

Avvalroq «Kursiv» Oʻzbekistondan Rossiya Federatsiyasiga asalarilarni olib kirish qoidalari haqida xabar bergan edi.

2024-yilning yanvar – aprel oylarida O‘zbekistondagi IT-kompaniyalar tomonidan $200 millionlik xizmatlar eksport qilindi, deb xabar beradi O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev matbuot xizmati.

2024-yilning dastlabki to‘rt oyida mamlakatda IT-sohasida besh mingga yaqin ish o‘rni paydo bo‘ldi. Shu bilan birga, mutaxassislarning 80 foizi Toshkent shahrida istiqomat qiladi, shuning uchun xizmatlarning asosiy ulushi poytaxtda qayd etilgan.

O‘zbekistonda ikki mingga yaqin IT-kompaniyalar faoliyat yuritmoqda, ularda 30 mingga yaqin kishilar ishlaydi. Sohada 70 mingdan ortiq mutaxassislar mustaqil mehnat qilmoqda.

Avvalroq «Kursiv» O‘zbekistonda IT-xizmatlari eksportini $5 milliardgacha oshirish rejalashtirilayotganini yozgan edi.

O‘zbekistonda «Soʻnggi qoʻngʻiroq» joriy yilning 25-may kuni soat 8:00 dan 9:00 ga qadar tashkil etiladi. Maktab oʻquvchilari sonidan kelib chiqqan holda faqatgina 1, 4, 9, 11-sinf oʻquvchilari jalb etiladi. Bu haqda Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi xabar berdi.

Vazirlik ma’lumotlariga koʻra, «Soʻnggi qoʻngʻiroq» tadbirlarini oʻtkazish davomida quyidagilar taqiqlanadi: turli restoran va kafelar, xonadonlarda «Bitiruv oqshomlari»ni oʻtkazish, bosqichli nazorat imtihonlari va yakuniy davlat attestasiyalarini oʻtkazishda, ta’lim muassasalarini yangi oʻquv yiliga tayyorlash borasida oʻquvchi va bitiruvchilar hamda ularning ota-onalaridan turli xil pul mablagʻlarini yigʻish.

Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi mazkur tavsiyalarga amal qilishlarini soʻrab qoladi.

Avvalroq «Kursiv» universitetlarda o‘qish uchun...

Oʻzbekiston hududlarida yoshlar kasb-hunar va xorijiy tillarni bepul oʻrganishi mumkin boʻlgan IT-shaharlar tashkil etishni rejalashtirmoqda, deb xabar qildi prezident Shavkat Mirziyoyev matbuot xizmati.

Shaharlar 15 ta joyda, jumladan, chekka joylarda paydo bo‘ladi. Shunday qilib, Chimboy, G‘ijduvon, Zomin, Sharof Rashidov, Forish, Xatirchi, Pop, Shahrisabz, Qo‘shrabot, Sariosiyo, Sirdaryo, Parkent, Toshloq va Tuproqqal’a tumanlari hamda Xonobod shahrida tashkil qilinadi.

«IT-shaharchalar bu yo‘lda yoshlarga qanot bo‘ladigan, zamonaviy kasblarga o‘rgatadigan tizim bo‘lishi kerak», dedi Shavkat Mirziyoyev. Matbuot xizmatining qoʻshimcha qilishicha, har yili IT-shaharchalarda oʻn mingga yaqin kishilar tahsil oladi.

Avvalroq «Kursiv» 2024-yilning yanvaridan apreligacha O‘zbekistondagi IT-kompaniyalar $200 millionlik xizmatlar eksport qilgani haqida yozgan

Bugun, 14-may kuni O‘zbekistonda yogʻingarchilik kutilmaydi, aksincha quruq va jazirama issiq ob-havo kuzatiladi. Kunduzi havo harorati 33-38 darajagacha ko‘tariladi. Kechasi havo darajasi pasayadi va 17-20 daraja iliq bo‘ladi, deb xabar beradi «O‘zgidromet».

Poytaxtda havo biroz bulutli bo‘lishi mumkin. Kun davomida havo harorati 34-36 daraja issiq bo‘ladi, kechasi esa 15-17 darajagacha pasayadi.

Respublikaning tog‘li hududlarida yog‘ingarchilik kutilmaydi. Havo harorati kunduzi 18-23 daraja iliq va kechasi 8-13 iliq bo‘ladi.

O‘zbekiston fond bozorida o‘tgan hafta davomida yuqori likvidli aksiyalarning yarmi kotirovkalari pasaygan.

Aksiyalari pasayib borayotgan kompaniyalar ro‘yxatidan O‘zbekiston Respublika tovar-xom ashyo birjasi (-8,02%) bor. Tashkilot qog‘ozlari hozir 16 ming so‘mga yaqin turadi. Ushbu pasayish AJning choraklik ijobiy hisobotiga qaramay sodir bo‘ldi. «O‘zmetkombinat» AJning oddiy va imtiyozli aksiyalari mos ravishda 3,75 va 0,13 foizga arzonlashdi. Ushbu pasayish kompaniyaning uch oylik moliyaviy natijalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar e’lon qilinganidan keyin kuzatildi.

Bozordagi umumiy pasayish «Ipoteka-bank»ga ham ta’sir ko‘rsatdi. Biroq 2023-yil oxiriga nisbatan emitentning oddiy qimmatli qog‘ozlari 10,1 foizga o‘sdi.

Olmaliq KMKning imtiyozli aksiyalari haftani yashil zonada yakunladi (+16,79%). Kompaniya birinchi chorakni foydaning...

O‘zbekiston 2025-yilga borib ko‘mir qazib olishni 10 million tonnaga yetkazishni rejalashtirmoqda, bu 2023-yilga nisbatan 1,5 barobar ko‘pdir. Qazib olish hajmi bo‘yicha rejalar 13-may kuni prezident Shavkat Mirziyoyevga taqdim etildi.

Taqdimotda qayd etilishicha, mamlakatdagi ko‘mir zaxiralari qariyb 2 mlrd tonnani tashkil etadi va respublikada ushbu resurslarni bosqichma-bosqich o‘zlashtirish, ishlab chiqarish hajmini oshirish yo‘lga qo‘yilgan.

Ko‘mir konlarga investorlarni jalb etish, yangi loyihalarni amalga oshirish sohani rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlaridandir, ta‘kidlagan edi prezident. O‘tgan yili xususiy sektorni jalb etish jarayonida o‘zgarishlar bo‘lib, tadbirkorlar tomonidan 369 ming tonna ko‘mir qazib olindi.

Joriy yilda ko‘mir qazib olish hajmi 8 mln tonnaga, jumladan, tadbirkorlar tomonidan...

Oʻzbekistondan onlayn qimor oʻyinlari orqali bir yilda taxminan $300 milliondan $1 milliardgacha boʻlgan pullar chet elga chiqib ketayotgani ma’lum bo‘ldi. Bu haqda Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA) boshqarma boshligʻi Nodirjan Djoʻrayev ma’lum qildi.

Bugun, 13-may kuni Oʻzbekiston milliy matbuot markazida «Oʻzbekistonda lotereyalar va tavakkalchilikka asoslangan oʻyinlarni tashkil etish va oʻtkazishni tartibga solishni takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrida»gi prezident farmoni yuzasidan matbuot anjumani boʻlib oʻtdi.

Shuningdek, Djoʻrayevning qoʻshimcha qilishicha, Oʻzbekistonda qimor oʻyinlari asosan internet orqali tashkil qilinadi.

«Oʻzbekistonda qimor oʻyinlarini tashkil qilish, asosan, internet orqali yoʻlga qoʻyiladi. Qabul qilingan farmonda kazino va boshqa oflayn oʻyinlar tashkil etish...

Sud Qozog‘iston sobiq milliy iqtisodiyot vaziri Quvondiq Bishimbayevni xotinini o‘ldirgani va qiynoqlar qo‘llagani uchun 24 yilga, qarindoshi Baxitjan Bayjanovni esa to‘rt yilga ozodlikdan mahrum qildi.

Yana, Bishimbaev jabrlanuvchilar uchun kompensatsiya jamg‘armasiga 103,5 ming tenge ($234,4), Bayjanov esa 69 ming tenge ($156,3) to‘laydi.

Eslatib o‘tamiz, sobiq vazir Bishimbaev rafiqasi Saltanat Nukenovani o‘ldirganlikda ayblangan edi. Hodisa 2023-yilning noyabr oyida Ostonadagi gastromarkazda sodir bo‘lgan. Aprel oyi boshida u rafiqasining o‘limiga aloqadorligini aytgan, Bishimbaev esa o‘zini aybdor deb hisoblamagan.

U, shuningdek, sodir bo‘lgan voqea haqida o‘z versiyasini aytib, mast holda Nukenovaning son qismiga bir necha marta urganini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, keyinroq...

O‘zbekiston banklari 2024-yilning mart oyida 1,25 trln so‘mlik avtokreditlar berdi, bu ikki yil ichida minimal ko‘rsatkichdir, deyiladi Markaziy bank statistik byulletenida.

Ko‘rsatkichning rejalashtirilgan pasayishi MBning bankning umumiy kredit portfelida avtokreditlar 25 foizdan ko‘p bo‘lmasligi kerakligi haqidagi qaroridan keyin kuzatilmoqda. Bu yil yangi talab qo‘shildi – iyul oyidan boshlab moliya institutlari pul berganlarning kredit yukini hisobga olishlari kerak.

2023-yil dekabr oyida avtokreditlar 1,8 trln so‘mga yetdi, joriy yilda esa pasayish tendensiyasi davom etdi. Yanvar oyida bu ko‘rsatkich 1,7 trln so‘mni, fevralda 1,28 trln so‘mni tashkil etdi.

2024-yilning yanvar-mart oylari yakunlariga ko‘ra, O‘zbekiston banklari tomonidan aholiga jami 20 trln...

Joriy yilda Oʻzbekistonda oʻnta yangi xalqaro avtobus yoʻnalishlari yoʻlga qoʻyiladi, deb xabar qildi respublika Transport vazirligi.

Yangi yo‘nalishlar Samarqand, Buxoro, Shahrisabz va Toshkentni Bishkek, Turkiston, Dushanbe, Ufa va Krasnodar bilan bog‘laydi.

Bugungi kunda 32 ta mahalliy va xorijiy tashuvchining 196 ta avtobusi Rossiya, Qozogʻiston, Qirgʻiziston va Tojikistonga 37 ta yoʻnalish boʻyicha qatnaydi.

Avvalroq «Kursiv» Toshkent va Chorvoq o‘rtasida avtobus qatnovi yo‘lga qo‘yilgani haqida yozgan edi.

13-may kuni O‘zbekiston Respublika valyuta birjasida dollarning o‘rtacha tortilgan qiymati 18,23 so‘mga pasaydi va 12 699,85 so‘mni tashkil qildi.

Respublikaning tijorat banklari dollarni bugun 12 640 – 12 705 so‘mdan xarid qilishmoqda va 12 730 – 12 780 so‘mdan sotishmoqda.

Eslatib o‘tamiz, 10-may kuni AQSh valyutasining o‘rtacha narxi 23,08 so‘mga ko‘tarilgan edi.

O‘zR 2024-yilda sug‘orish uchun «Do‘stlik» kanali orqali QzRga 922 mln kub metr suv yetkazib berishni rejalashtirmoqda. Bu haqda Davlatlararo suv xo‘jaligini muvofiqlashtirish komissiyasi yig‘ilishida ma’lum qilindi.

Yig‘ilish ishtirokchilari Norin-Sirdaryo suv omborlari kaskadining joriy yil sentabr oyi oxirigacha bo‘lgan ish rejasini ham tasdiqladi.

Orolni qutqarish xalqaro jamg‘armasi faoliyati bilan bog‘liq masalalarga alohida e’tibor qaratilmoqda. Yil boshidan buyon jamg‘arma boshqaruviga tashkiliy faoliyatni muvaffaqiyatli yakunlagan Qozog‘iston boshchilik qilmoqda.

Shuningdek, ishtirokchi davlatlar Markaziy Osiyoda suv-energetika sohasida hamkorlik to‘g‘risidagi bitimni ishlab chiqish ustida ish olib borayotgani qayd etildi.

O‘zR Suv xo‘jaligi vazirligi rahbari Shavkat Hamroyev Amudaryo va Sirdaryoda suv hajmi yuqori darajada bo‘lishini...

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi ekspertlari respublikada uy-joy bozori bo‘yicha aprel oyi yakunlarini sarhisob qildi. Mart oyida biroz pasayishdan so‘ng, aprelda vaziyat ijobiy tomonga o‘zgardi.

Aprel oyida O‘zbekiston uy-joy bozoridagi bitimlar soni 11,2 foizga oshib, 20 mingta shartnomani tashkil etdi. Ammo aprel oyidagi natijalar o‘tgan yilgi darajadan 2 foizga pastroq bo‘ldi.

Hududlar bo‘yicha ko‘chmas mulk bozoridagi faollikning eng katta o‘sishi Navoiy va Sirdaryo viloyatlarida mos ravishda 24 foiz va 22,3 foiz, Qoraqalpog‘istonda 23,5 foizga kuzatildi. Poytaxtning uy-joy bozorida esa oyiga bitimlar soni 6,5 foizga oshdi.

Toshkentdagi ijara uy-joy bozoriga kelsak, aprel oyida yana pasayish dinamikasini ko‘rsatdi. Xaridor faolligi 4,3 foizga...